Czym zajmuje się psycholog okołoporodowy?

Psycholog okołoporodowy to specjalista zajmujący się wsparciem psychologicznym w okresie ciąży, porodu i połogu. Praca psychologa skupia się na aspektach związanych z doświadczeniem macierzyństwa oraz wpływem tych zmian na zdrowie psychiczne i emocjonalne kobiety, jej partnera oraz pozostałych członków rodziny. 

Psycholog okołoporodowy prowadzi indywidualne konsultacje dla kobiet lub mężczyzn, prowadzi również terapię dla par:

• w okresie starania się o dziecko (np. frustracja, poczucie winy w związku z trudnościami z zajściem w ciążę),
• w trakcie ciąży (np. lęk przed poronieniem, bólem porodowym i powikłaniami porodu), 
• w okresie połogu (np. akceptacja zmian w ciele, wskazówki dla mężczyzn jak wspierać partnerkę), 
• w związku z opieką nad noworodkiem (np. pomoc w karmieniu, usypianiu), budowanie zdrowej więzi z dzieckiem,
• po stracie dziecka (poronieniu),
• po urodzeniu chorego dziecka. 

Psychoterapia okołoporodowa - umów konsultację

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

W czym pomaga psycholog okołoporodowy?

Wsparcie psychologa jest szczególnie przydatne w poniższych sytuacjach:

• chcesz dobrze przygotować się do porodu i rodzicielstwa, martwisz się, czy będziesz dobrą matką / ojcem (np. ze względu na stwierdzone zaburzenia psychiczne, złe relacje z własnymi rodzicami, wzorce patologiczne rodziny), 
• czujesz, że partner lub partnerka wymusza na Tobie posiadanie potomstwa, podczas gdy Ty nie jesteś pewna / pewny tej decyzji, 
• postrzegasz ciążę jako zagrożenie dla kariery, nie jesteś w stanie ustalić priorytetów, zamartwiasz się o kwestie finansowe, 
• towarzyszy Ci lęk związany z przebiegiem ciąży - ciągle zamartwiasz się czy dziecko urodzi się zdrowe,
• lęk przed poronieniem (zwłaszcza kolejnym) utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie,  
• odczuwasz paniczny lęk przed porodem, bólem porodowym, boisz się, że coś pójdzie nie tak, 
• masz trudne lub wręcz traumatyczne doświadczenia dotyczące poprzedniej ciąży i porodu, 
• trudno Ci się odnaleźć w roli ciężarnej, nie akceptujesz zmian zachodzących w Twoim ciele, 
• dowiadujesz się od lekarza, że dziecko urodzi się ciężko chore, 
• jesteś w niechcianej ciąży i nie możesz pogodzić się z zaistniałą sytuacją, nie wiesz, czy będziesz w stanie kochać to dziecko,
• myślisz o aborcji lub oddaniu dziecka do adopcji, 
• trudno Ci się porozumieć z partnerem / partnerką, 
• ojciec dziecka nie planuje wspólnej przyszłości, prawdopodobnie zostaniesz samotną matką i nie wiesz, jak dasz sobie radę,
• zostajesz samotnym ojcem - matka porzuca dziecko lub umiera podczas porodu, 
• przerasta Cię opieka nad nowo narodzonym dzieckiem, 
• pomimo dobrych wyników badań lekarskich Twoje dziecko ciągle płacze, uspokojenie go zajmuje Ci dużo czasu i utrudnia codzienne funkcjonowanie, 
• potrzebujesz wsparcia w aranżacji lub zmianie umeblowania i wyposażenia pokoju dziecka (ustawienie łóżeczka, dobór kolorów, odpowiednich zabawek), aby zapewnić dziecku optymalne warunki do snu oraz zabawy,
• nie umiesz pogodzić opieki nad dzieckiem / dziećmi z powrotem do pracy lub zastanawiasz się czy jest to w ogóle realne, 
• ciągle towarzyszy Ci obniżony nastrój, nie wiesz, czy to zwykły baby blues, czy może już depresja poporodowa. 

Psycholog dla kobiet w ciąży (i ich partnerów) - wsparcie psychologiczne przed porodem - na czym polega

• pomoc w radzeniu sobie z lękiem, niepokojem i napięciem związanym z oczekiwaniem przyjścia dziecka na świat, 
• pomoc w przygotowaniu się do roli matki lub ojca i związanych z tym wyzwań.

Jak czuje się kobieta w ciąży? Z jakimi trudnościami może się mierzyć?

Wiele kobiet mierzy się z problemami typowymi dla okresu ciąży. Do najczęstszych dolegliwości fizycznych należą: nudności i wymioty (pierwszy trymetr), zgaga, ból kręgosłupa, bóle i obrzęki nóg czy przewlekłe zmęczenie. Zmiany hormonalne mogą prowadzić do skoków nastroju i wahań emocjonalnych.

Niepewność związana z ciążą i porodem oraz nierzadko konieczność jednoczesnej opieki nad starszym dzieckiem generują dodatkowe obciążenie i stres. Ponadto wątpliwości związane z wyhamowaniem rozwoju zawodowego oraz niezrozumienie partnera mogą pogłębiać uczucie zagubienia i prowadzić do trwałego obniżenia nastroju, mogącego przerodzić się w depresję. 

Pomoc psychologa po porodzie

• pomoc w akceptacji zmian w ciele związanych z przebytą ciąża i porodem (rozstępy, zmiana sylwetki, blizny po cesarskim cięciu, urazy krocza), 
• wzmacnianie poczucia sprawczości i pewności siebie, 
• pomoc w budowaniu zdrowej więzi z dzieckiem, 
• wsparcie w codziennej pielęgnacji noworodka, np. trening karmienia, strategie usypiania, 
• umacnianie lub przywracanie dobrej relacji z partnerem, pomoc w tworzeniu silnej rodziny,
• równoważenie życia zawodowego i rodzinnego, radzenie sobie z wyzwaniami związanymi z powrotem do pracy po urodzeniu dziecka. 

Psycholog nie tylko zapewnia wsparcie emocjonalne, ale również udziela praktycznych wskazówek, które pomagają w skutecznym radzeniu sobie w trudnych sytuacjach.

Wsparcie psychologa w okresie okołoporodowym - podsumowanie

Psychoterapia okołoporodowa to forma wsparcia emocjonalnego i terapeutycznego skierowana do kobiet i ich rodzin w okresie ciąży, porodu i połogu. Skupia się na aspektach psychicznych, emocjonalnych i społecznych związanych z doświadczeniem macierzyństwa i opieką nad nowo urodzonym dzieckiem. 

Umów konsultację u psychologa w Krakowie

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Pisemna opinia wystawiona przez psychologa dziecięcego może być cennym narzędziem wsparcia dla rodziców, pomocnym w planowaniu ewentualnej terapii czy działań, które mogą pomóc dziecku w jego dalszym rozwoju. Opinia psychologiczna dziecka może być także dokumentem wymaganym przez różne instytucje (np. sądy, szkoły, szpitale itp). 

Całkowite koszty procesu uzyskania pisemnej opinii psychologa dziecięcego obejmują:

1) konsultację wstępną 230 zł / 50 min -> Rodzic przychodzi bez dziecka. Jeżeli wcześniej wykonano już testy psychologiczne, badania genetyczne lub przeprowadzono inną diagnostykę dotyczącą problemu dziecka, prosimy o przyniesienie dokumentacji ze sobą.

2) konsultacje z udziałem dziecka -> Psycholog analizuje problem dziecka, podczas wizyty może wykonać dodatkowe testy psychologiczne. Koszt wizyt wynosi: 

  a) 1100 zł - diagnostyka autyzmu badaniem ADOS-2 

albo

  b) 230 zł / 50 min - konsultacja pozostałych problemów

3) wydanie pisemnej opinii - 150 zł - psycholog sporządza pisemną opinię do 7 dni roboczych po konsultacji z pkt nr 2. Dokument należy odebrać w rejestracji szpitala.

Pisemne opinie psychologiczne dzieci i młodzieży - umów pierwszą wizytę konsultacyjną

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem). 

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Opinia psychologiczna dziecka do sądu

W przypadkach spraw rodzinnych, takich jak sprawy sądowe o opiekę nad dzieckiem, rozwody czy nadzór sądowy, opinia psychologiczna może stanowić materiał dowodowy.

Opinia psychologiczna dla instytucji opieki zdrowotnej

Szpitale, kliniki czy ośrodki zdrowia mogą potrzebować pisemnej oceny stanu psychicznego dziecka, które wymaga specjalistycznej opieki zdrowotnej.

Opinia psychologiczna dla placówek edukacyjnych

Szkoły, przedszkola czy żłobki mogą prosić o opinię psychologiczną, aby lepiej zrozumieć potrzeby edukacyjne i emocjonalne dziecka. Celem jest wsparcie dzieci z różnego rodzaju zaburzeniami, z ewentualnymi trudnościami w nauce lub funkcjonowaniem w grupie rówieśników. 

Proces uzyskania pisemnej opinii psychologa dziecięcego - diagnoza psychologiczna

1. Konsultacja z psychologiem dziecięcym - obejmuje wywiad z rodzicami dotyczący historii rozwoju dziecka, ewentualnych obaw rodziców.
2. Psycholog przeprowadza obserwację zachowania dziecka i dokonuje oceny innych istotnych w danej sytuacji czynników. Może w tym celu wykorzystać wystandaryzowane testy psychologiczne i protokoły (np. ADOS-2 w diagnozie zaburzeń ze spektrum autyzmu). 
3. Na podstawie zebranych informacji psycholog dziecięcy sporządza pisemną opinię zawierającą diagnozę, rekomendacje, sugestie terapeutyczne lub edukacyjne, jeśli to konieczne.

Co może być potrzebne na wizytę:

• Historia rozwoju dziecka, tj. przebytych chorób, ewentualnych trudności rozwojowych, nietypowych zachowań dziecka.
• Ewentualne wyniki wcześniejszych badań, np. testów psychologicznych, badań genetycznych. 
• Pytania dotyczące obaw lub kwestii, które rodzice chcieliby poruszyć podczas konsultacji z psychologiem dziecięcym.

Czym jest lęk separacyjny?

Lęk separacyjny polega na odczuwaniu przez dziecko nadmiernego lęku w momencie, gdy ma dojść do spodziewanej rozłąki z rodzicem (najczęściej matką). Starsze dzieci mogą odczuwać stałe napięcie i niepokój związany z zaplanowanym wyjściem do przedszkola, pozostawieniem pod opieką dziadków lub innych osób. W momencie wyjścia z domu lub przekazania opiekunom dziecko stawia opór, reaguje płaczem, w skrajnych przypadkach może wpaść w histerię. Aby uniknąć rozłąki, dzieci często zgłaszają złe samopoczucie (np. ból brzucha), co często zmusza matkę do zmiany planów i pozostania w domu. 

Nadmierny lęk separacyjny może występować również u niemowląt, choć należy podkreślić, że umiarkowany lęk u malucha w tym wieku jest czymś naturalnym. Dzieci stopniowo wyrastają z lęku separacyjnego do około 5 roku życia.

Wsparcie psychologa dziecięcego może być pomocne, kiedy niemowlę wpada w płacz za każdym razem, a matka nie jest w stanie wykonać innych czynności (np. zaopiekować się starszym rodzeństwem), co utrudnia funkcjonowanie całej rodziny. Psycholog może ocenić zachowanie niemowlaka i przekazać cenne wskazówki, które zapobiegną pogłębianiu się stanów lękowych.

Wsparcie psychologiczne dziecka w wieku przedszkolnym lub szkolnym może natomiast pomóc w stopniowym usamodzielnianiu się dziecka i śmielszym nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami oraz opiekunami innymi niż rodzice. 

Lęk separacyjny - konsultacje psychologa dziecięcego w Krakowie

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem). 

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Nadmierny lęk separacyjny u niemowlaka - objawy

• dziecko chce być ciągle noszone i przytulane przez matkę, odłożenie dziecka do łóżeczka i pozostawienie go samego wywołuje płacz, 
• dziecko wymaga stałej obecności matki, może zacząć płakać nawet wtedy, gdy mama na chwilę zniknie z pola widzenia, 
• przekazanie dziecka innej osobie skutkuje niepokojem i histerycznym płaczem, dziecko uspokaja się jedynie w ramionach mamy,
• obecność taty nie powoduje, że maluch się uspokaja. 

W efekcie matka zabiera malucha ze sobą wszędzie. Niestety takie zachowanie nie poprawia sytuacji i często przyczynia się do pogłębienia lęku separacyjnego u niemowlaka. Jeżeli natomiast rodzice będą starali się wprowadzać łagodne, ale konsekwentne zmiany w codziennych kontaktach z dzieckiem, lęk separacyjny powinien się stopniowo wycofywać od 12 miesiąca życia. 

Lęk separacyjny u przedszkolaka - objawy

• chce nadal spać w łóżku razem z mamą (lub tatą),
• częste pobudki w nocy, gdy dziecko śpi w swoim łóżku (wtedy rodzice często dla świętego spokoju pozwalają dziecku na spanie razem z nimi), 
• dziecko może miewać koszmary związane z pozostawianiem go samego przez matkę, 
• dziecko odmawia pójścia do przedszkola, wpada w panikę, moment rozstania w przedszkolu często wiąże się z długotrwałym uspokajaniem płaczącego malucha, 
• dziecku jest trudno zaadaptować się do przebywania wśród nowo poznanych osób, jest nieśmiałe, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego, nie chce się bawić, często może nawet odmawiać jedzenia, jeśli obok nie ma mamy,
• mogą wystąpić objawy psychosomatyczne związane z lękiem i stresem: bóle brzucha, zaparcia lub biegunki, bóle głowy, inne. 

Przyczyny lęku separacyjnego u dzieci

• Czynniki biologiczne - jeżeli w rodzinie występują choroby genetyczne z zaburzeniami psychicznymi, dziecko może być narażone na dziedziczenie pewnych cech, np. skłonności do intensywnego przeżywania reakcji lękowych,
• Czynniki psychologiczne - nadmierna wrażliwość emocjonalna dziecka (dziecko wysoko wrażliwe), brak zdolności do radzenia sobie w sytuacjach stresogennych,
• Czynniki środowiskowe  - traumatyczne przeżycia (np. śmierć taty, rozwód, nie odebranie dziecka z przedszkola) lub przebywanie wśród osób, które nie radzą sobie w sytuacjach stresowych - dziecko obserwuje niekontrolowane zachowania (napady lęku, paniki) i podświadomie zaczyna je naśladować.

Lęk separacyjny u dziecka - pomoc psychologa dziecięcego

W przypadku lęku separacyjnego u dziecka psycholog dziecięcy może pomóc w różnorodny sposób:

1. Dokładna ocena zachowania malucha, postawienie diagnozy i odpowiedź na pytanie - jaka jest przyczyna lęku separacyjnego i czy najbliższe otoczenie malucha może mieć mieć z tym związek?
2. Edukacja rodziców - przekazanie indywidualnie dobranych wskazówek w opiece nad niemowlęciem wykazującym nadmierne reakcje lękowe. 
3. Zapewnienie dziecku wsparcia emocjonalnego, możliwości wyrażania swoich obaw i uczuć towarzyszących rozłące z matką (starsze dzieci). 
4. Terapia poznawczo-behawioralna, gry terapeutyczne - nauka strategii pomocnych w radzeniu sobie dziecka z nieuzasadnionym lękiem.
5. Nauka technik relaksacyjnych, strategii radzenia sobie ze stresem oraz budowania pewności siebie. 
6. Praca nad stopniowym narażaniem dziecka na sytuacje wywołujące lęk (w kontrolowany i wspierający sposób).
7. Regularne monitorowanie postępów dziecka i modyfikacja strategii terapeutycznych w razie potrzeby.

Lęk dziecka przed rozstaniem z mamą - porady psychologa dziecięcego

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem). 

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Twoje dziecko zachowuje się względem Ciebie agresywnie? Niewątpliwie jest to trudna sytuacja, która może prowadzić do poczucia winy, osamotnienia i bezradności. Możliwe, że czujesz się zagubiona, zastanawiając się nad tym, co może być przyczyną takiego zachowania oraz czy może to wynikać z Twojej winy, np. braku stawiania granic? Należy podkreślić, że agresywne zachowanie dziecka wobec matki może mieć wiele źródeł i nie zawsze stanowi efekt błędów wychowawczych. To dość skomplikowany problem, którego korzenie mogą sięgać różnych obszarów życia dziecka.

Warto zauważyć, że agresja u dziecka może być reakcją na różnorodne czynniki, takie jak: stres, nieumiejętność radzenie sobie ze złością, zaburzenia emocjonalne czy problemy w relacjach społecznych. W wielu przypadkach agresja stanowi objaw wrodzonych zaburzeń wymagających diagnozy psychologa i specjalnej terapii.

Psycholog dziecięcy może nie tylko pomóc zidentyfikować przyczyny agresji u dziecka, ale także wesprzeć w opracowaniu odpowiednich strategii radzenia sobie z agresywnym dzieckiem. Terapia zapewnia zrozumienie, wsparcie oraz praktyczne wskazówki, które pomogą rodzicom odnaleźć równowagę w relacji zarówno z maluchem w wieku przedszkolnym, jak i nastolatkiem.

Dziecko agresywne wobec matki, rodziców - diagnoza i terapia

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem). 

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Dlaczego dziecko bije rodziców? Z czego wynika agresja u dzieci?

Wrodzone zaburzenia, czynniki neurobiologiczne

Niektóre wrodzone zaburzenia mogą wpływać na rozwój emocjonalny oraz kontrolę zachowania dziecka w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne. 

• Zaburzenia ze spektrum autyzmu. Agresywne zachowania mogą być związane z trudnościami w wyrażaniu swoich uczuć i potrzeb, nieprawidłowym przetwarzaniu sensorycznym oraz złym znoszeniem nieprzewidywalności, niechęcią do zmian.
• ADHD (Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) może prowadzić do impulsywności i utratą kontroli nad emocjami, co czasem manifestuje się jako agresywne zachowania.
• Niektóre dzieci z dysfunkcjami integracji sensorycznej (zaburzeniami SI) mogą reagować agresją na intensywne bodźce z otoczenia.

Czynniki środowiskowe

Agresja dziecka wobec matki może być także wynikiem doświadczeń związanych z interakcjami społecznymi, obserwacją zachowań dorosłych lub rodzeństwa, a także skutkiem przeżycia sytuacji kryzysowej (rozwód, pojawienie się młodszego rodzeństwa, śmierć jednego z rodziców), z którą dziecko nie umie sobie samo poradzić. 

• Dziecko może być sfrustrowane, gdy nie potrafi znaleźć sposobu na rozwiązanie istotnego dla niego problemu. Jednocześnie nie umie zakomunikować tego problemu matce, bo np. czuje się odrzucone, niezauważone (gdy rodzice nie mają czasu) albo po prostu nie wie jakich słów użyć. 
• Dziecko może naśladować agresywne zachowania obserwowane w środowisku (np. w przedszkolu lub rodzinie). 
• Gdy dziecko nie umie sobie radzić z konfliktami (np. inne dziecko zabierze mu zabawkę). Stopień frustracji dziecka może nagle wzrosnąć do poziomu furii i doprowadzić do zachowania agresywnego. Jeżeli nikt nie wytłumaczy dziecku, że zachowanie to nie było prawidłowe, sprawdzona w ocenie dziecka metoda na odzyskanie zabawki jest powielana, by wymusić spełnianie innych potrzeb (w tym przez matkę).
• Błędy wychowawcze, tj. brak konsekwencji w stosunku do pierwszych agresywnych zachowań dziecka, brak spokojnego i stanowczego stawiania granic, brak szczerej rozmowy z dzieckiem o jego uczuciach i emocjach, 
• Agresywna reakcja rodzica w stosunku do agresywnego dziecka - stosowanie metody "na silniejszego". Takie sytuacje mogą jeszcze bardziej pobudzać odruch obronny w dziecku - dziecko coraz częściej staje się agresywne, ponieważ w towarzystwie matki nie czuje się bezpiecznie. 

Agresja nastolatka wobec matki

• Okres nastoletni to czas poszukiwania własnej tożsamości. Agresja nastolatka wobec matki może wynikać z potrzeby samodzielnego definiowania swojej osoby i niezależności. Naciski rodziców na wybory życiowe oraz definiowanie wartości syna czy córki wyłącznie na podstawie otrzymywanych ocen mogą mieć negatywny wpływ na relacje i generować spięcia między dzieckiem a rodzicami. Konflikty nastolatka z matką mogą być rezultatem prób ustanowienia własnych granic i autonomii.
• Problemy w szkole, presja rówieśnicza, przeciążenie nauką czy stres związany z ocenami mogą prowadzić do wybuchów emocjonalnych.
• Nawiązywanie nowych relacji, zarówno romantycznych, jak i przyjacielskich, może wpływać na dynamikę w relacji z matką.

Co zrobić, gdy dziecko bije rodziców? Postępowanie z agresywnym dzieckiem

Nie ma jednego uniwersalnego sposobu radzenia sobie z agresywnymi zachowaniami, ponieważ każde dziecko jest inne. Poniżej prezentujemy ogólne wskazówki, które mogą pomóc w łagodzeniu ataków agresji dziecka wobec matki. Podejście to wymaga dużej cierpliwości, empatii i zrozumienia. W przypadku powtarzających się trudnych sytuacji warto skorzystać z profesjonalnej pomocy psychologa dziecięcego, który udzieli porady indywidualnej i wskaże najważniejsze obszary do pracy nad relacją z dzieckiem. 

Dziecko agresywne wobec matki - co robić w trakcie ataku?

• Zachowaj spokój, nie reaguj krzykiem, nie oddawaj dziecku przemocą, ponieważ to jeszcze bardziej napędzi furię dziecka i zakorzeni w nim zachowania agresywne. Unikaj krytyki, oskarżeń czy karania w momencie wybuchu emocji, ponieważ może to dodatkowo pogorszyć sytuację.
• Staraj się ograniczyć bodźce zewnętrzne, które mogą zaostrzać emocje dziecka, np. wyłącz grające radio lub telewizor, wyłącz gotujący się obiad. 
• Zapewnij bezpieczeństwo dziecku i sobie. Spokojnie zakomunikuj, że porozmawiacie, gdy dziecko przestanie krzyczeć. Wyjdź z pomieszczenia i poczekaj, aż dziecko samo się uspokoi. Nie reaguj na jego zaczepki, nie podejmuj ponownych dyskusji. Jeżeli dziecko ma kilka lat i obawiasz się, że samo może zrobić sobie krzywdę (np. w kuchni), spokojnie przenieś dziecko do pokoju lub innego bezpiecznego miejsca. 

Kiedy porozmawiać z dzieckiem o jego agresywnym zachowaniu?

• Wybierz moment, kiedy obie strony będą w stanie porozmawiać spokojnie. Niektóre dzieci potrzebują więcej czasu na ponowne uregulowanie swoich emocji, nawet kilka godzin. 
• Pozwól dziecku na wyrażenie swoich emocji, pomóż mu je nazwać (np. złość, zmęczenie, frustracja). To ważne, aby wiedziało, że jego emocje są ważne, ale agresywne zachowanie jest nieakceptowalne.
• Zadawaj dziecku pytania i wsłuchaj się w jego perspektywę. Pomóż dziecku w rozwijaniu strategii radzenia sobie z negatywnymi emocjami w przyszłości. Daj mu gotowe wskazówki, jak radzić sobie ze złością czy frustracją.
• Pamiętaj, że bardzo istotne jest budowanie więzi i wzmacnianie pozytywnych aspektów relacji.

Dziecko agresywne wobec matki - umów wizytę u psychologa dziecięcego

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem). 

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Wysoka wrażliwość (często utożsamiana jako nadmierna wrażliwość emocjonalna) występuje u około 10-20% populacji. Nie jest to jednostka chorobowa, ale cecha osobowości w dużej mierze wrodzona i uwarunkowana genetycznie, związana ze specyficzną pracą neuronów. Dzieci wysoko wrażliwe cechuje zwiększona wrażliwość sensoryczna, która polega m.in. na intensywniejszym odczuwaniu i głębszym przetwarzaniu bodźców pochodzących z otoczenia. 

Dziecko wysoko wrażliwe wykazuje tendencję do:

• głębokiego przetwarzania informacji, analizowania sytuacji, co często opóźnia podejmowanie decyzji i powstrzymuje przed podjęciem ryzyka, 
• bycia przytłoczonym nadmiarem informacji i bodźców, np. hałas, zgiełk, przebywanie w grupie rozkrzyczanych rówieśników wyczerpuje dziecko emocjonalnie i ogranicza zdolność percepcji do czasu regeneracji w ciszy i spokoju, 
• wysokiej reaktywności emocjonalnej, nadmiernej empatii, tj. intensywnego współodczuwania smutku lub radości innych osób, 
• dostrzegania niuansów i szczegółów otoczenia lub zachowań ludzi, które często są ignorowane przez inne osoby. 

Najczęstsze problemy dzieci wysoko wrażliwych

• u niemowląt - reagowanie płaczem na hałas, zmianę temperatury, nagłą zmianę otoczenia lub przebodźcowanie zabawą, 
• wyższa podatność na stres wynikająca z trudności w radzeniu sobie z nadmiarem negatywnych emocji towarzyszących trudnym sytuacjom, 
• mniejsza zdolność do szybkiego wykonywania zadań pod presją czasu, 
• praca w dużych grupach może generować uczucie przytłoczenia, co utrudnia utrzymanie koncentracji i efektywną naukę, 
• uczucie wyczerpania pod koniec intensywnego dnia, w którym "wiele się działo", 
• dążenie do perfekcjonizmu, 
• silne przeżywanie krytyki, rozmyślanie, analizowanie i przeżywanie sytuacji w głowie, 
• słaba asertywność, co często prowadzi do uległości i nadmiaru negatywnych emocji towarzyszących robieniu czegoś "wbrew sobie", 
• w niesprzyjającym otoczeniu - skłonność do stanów przygnębienia i depresji, 
• niechęć do zmian, możliwa ostrożność w nawiązywaniu nowych relacji, co może być postrzegane przez otoczenie jako nieśmiałość (uwaga: dzieci wysoko wrażliwe nie muszą być nieśmiałe, niektóre dzieci uwielbiają kontakt z innymi ludźmi, choć wolą nawiązywać nowe znajomości indywidualnie lub w mniejszych grupach). 

Dziecko wysoko wrażliwe - diagnoza

Diagnoza psychologiczna może pomóc w zrozumieniu, dlaczego dziecko reaguje na bodźce w określony sposób, czego doświadcza i jak to wpływa na jego zachowanie i emocje. 

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem). 

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

Dziecko wysoko wrażliwe - wsparcie psychologa

• pomoc w radzeniu sobie z niemowlęciem, które przez większość czasu płacze, 
• nauka strategii radzenia sobie z emocjami, zarządzania stresem i lękiem w trudnych sytuacjach (wiek przedszkolny i szkolny), 
• wsparcie w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami,
• nauka asertywności, 
• nakierowanie dziecka na aktywności, które może efektywnie rozwijać, wykorzystując wysoką wrażliwość jako mocną stronę. 

Wysoko wrażliwe dziecko - jak wydobyć najlepsze cechy

Dziecko wysoko wrażliwe posiada wiele pozytywnych i wartościowych cech, które czynią je wyjątkowym. Gdy dorośnie i stanie się osobą dorosłą, może być inicjatorem pozytywnych zmian w najbliższym otoczeniu i świecie. Osoby te zauważają więcej detali i powiązań między zagadnieniami, dzięki czemu mogą łatwiej dojść do rozwiązania złożonego problemu. Cechuje je wysoka kreatywność. Ponadto są odpowiedzialne i bardziej skłonne do sumiennej pracy - z reguły można na tych osobach polegać. 

Osoby wysoko wrażliwe są zwykle bardzo dobrymi przyjaciółmi potrafiącymi aktywnie słuchać. Jako jedne z pierwszych zauważają krzywdę i niesprawiedliwość oraz wyczuwają sytuacje, w których ktoś inny wymaga pomocy. 

Wartość i potencjał dziecka wysoko wrażliwego mogą być OGROMNE, a kluczem do sukcesu jest zrozumienie i wsparcie ze strony rodziny, nauczycieli i innych opiekunów. Rozwijanie unikalnych cech dziecka wysoko wrażliwego może przyczynić się do budowy pewności siebie, zdrowych relacji społecznych i satysfakcjonującego życia.

Jak rozwijać unikalne cechy wysoko wrażliwego dziecka? Jakie zawody mogą być dla niego dobre?

• Kreatywność, bogata wyobraźnia, skupienie na detalach. Osoby wysoko wrażliwe są bardzo dobrymi twórcami. Zachęcaj dziecko do rozwijania kreatywności i pomysłowości. Oferuj mu przestrzeń do wyrażania swoich myśli i wykorzystania poczucia estetyki. Dobrym pomysłem jest zainteresowanie dziecka grafiką komputerową, tworzeniem layoutu (wyglądu) stron internetowych i aplikacji czy miksowania muzyki. 
• Głębokie przetwarzanie informacji. Wspieraj dziecko w jego zainteresowaniach, dostarczając mu różnorodnych materiałów do zgłębiania. Zachęcaj do kolekcjonowania liści, kasztanów, muszelek lub innych rzeczy, które zainteresowały dziecko. To może pomóc w rozwijaniu specjalistycznych umiejętności i pasji. Jeżeli dziecko bardzo lubi biologię i interesuje go funkcjonowanie organizmu człowieka, w przyszłości może zostać dobrym lekarzem, pielęgniarką lub fizjoterapeutą (w przypadku zwierząt - weterynarzem). Osoby empatyczne, mające dobry kontakt z pacjentami, pracujące z pasją często kojarzą się z "lekarzem z powołania". Jeżeli dziecko uwielbia rozwiązywanie zagadek logicznych, dobrym pomysłem będzie zachęcanie do wypróbowania prostych gier uczących programowania lub gier strategiczno-ekonomicznych. Może to pomóc dziecku w rozwijaniu umiejętności cennych w branży IT, inżynierii i innych nauk ścisłych, gdzie wymagana jest precyzja i skupienie. 
• Wysoka inteligencja emocjonalna. Wspieraj dziecko w nawiązywaniu relacji społecznych, ucząc je umiejętności komunikacji, rozumienia potrzeb innych oraz budowania zdrowych relacji. W przyszłości dziecko może zostać bardzo dobrym psychologiem, coachem, scrum masterem, specjalistą ds. HR lub UX designerem. 

Wysoka wrażliwość - umów konsultację z psychologiem dziecięcym

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem). 

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę

 

W poniższym tekście przedstawiamy przykładowe zachowania dziecka podczas zabawy, które mogą wymagać konsultacji z psychologiem dziecięcym i podjęcia diagnostyki pod kątem autyzmu, np. z wykorzystaniem badania ADOS-2. 

Cechy zabawy dziecka z autyzmem

• preferowanie zabawy w pojedynkę - dziecko nie angażuje się w interakcje z rodzeństwem, rodzicami lub rówieśnikami, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego, nie zmienia znacznie mimiki twarzy podczas prób zabawy z innymi osobami, 
• powtarzalne czynności związane z zabawkami, brak eksploracji innych możliwości wykorzystania zabawek, preferowanie tego samego schematu zabawy, unikanie różnorodności, brak tworzenia nowych scenariuszy zabawy,
• silna potrzeba wykonywania czynności w określonej kolejności, 
• nietypowe używanie zabawek utrzymywane przez dłuższy czas. 

Jak bawią się dzieci autystyczne - przykłady

1. zacięte obracanie kołami samochodu przez większość zabawy, bez symulowania scenek jazdy autem po podłodze (pomimo tego, że dziecko widziało, jak robi to dorosły), 
2. wielogodzinne wpatrywanie się w kręcącą się zabawkę; niepokój lub gniew, gdy dorosły zmieni sposób użycia zabawki, np. zmieni sposób poruszania zabawką, włączy melodyjkę lub miganie światełek,
3. uporczywe i powtarzalne układanie klocków w taki sam sposób, np. w jednym rzędzie,
4. wielokrotne budowanie z klocków tej samej struktury (np. wieży), niechęć do budowania innych przedmiotów pomimo wcześniejszej obserwacji tego, jak robi to dorosły, 
5. zabawa lalkami w wielokrotnie powtarzanym scenariuszu, brak ciągu dalszego historii, zaczynanie zabawy od początku i powtarzanie tego samego scenariusza od nowa, 
6. brak symulowania rozmów między dzieckiem a lalkami, brak symulowania rozmów między lalkami, 
7. ubieranie lalek w jeden i ten sam sposób, brak wyobraźni w zakresie wpływu zmienności otoczenia, np. pogody, przywiązanie do jednego rodzaju materiału lub koloru ubrania, 
8. konkretny przedmiot znajduje tylko jedno zastosowanie w zabawie, np. dziecko używa pudełka jako garażu dla samochodów, ale podczas innej zabawy nie użyje tego pudełka jako domu czy pojemnika na akcesoria. 

Zachowania wymagające konsultacji z psychologiem dziecięcym:

• Jeśli dziecko wykazuje silne tendencje do izolacji i braku chęci do zabawy z innymi.

• Gdy dziecko wykazuje nietypowe, powtarzalne zachowania z zabawkami, które uniemożliwiają kreatywną zabawę.

• Kiedy dziecko ma trudności z adaptacją do zmian w zabawie, utrzymując stałe, ograniczające schematy.

Psycholog dziecięcy może pomóc w zrozumieniu i przystosowaniu środowiska do potrzeb dziecka oraz w opracowaniu strategii wspierających twóczą zabawę. Ponadto może zaproponować diagnostykę pod kątem zaburzeń ze spektrum autyzmu, wykorzystując w tym celu wystandaryzowany protokół badania ADOS-2. 

Podejrzewasz, że Twoje dziecko może mieć zaburzenia ze spektrum autyzmu? Umów konsultację z psychologiem dziecięcym

Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem). 

mgr Agata Kwasek - psycholog, seksuolog, psycholog dziecięcy, diagnosta ADOS 2

Wybierz specjalistę