Torbiel środkowa szyi, torbiel boczna szyi - leczenie chirurgiczne

Torbiel środkowa szyi

Jak wygląda torbiel środkowa szyi?

Torbiel ujawnia się zwykle jako masa guzowata położona w linii środkowej szyi. Torbiel może być bezbolesna albo w przypadku zakażenia, może stanowić czerwony, ciepły i bolesny guz. Masa guzowata porusza się podczas połykania i unosi się przy ruchu wysuwania języka.

Jak dochodzi do rozwoju torbieli środkowej?

Torbiel środkowa szyi wynika z nieprawidłowego rozwoju przewodu tarczowo-językowego w 8–10 tygodniu życia płodowego. Przewód tarczowo-językowy jest wąską rurkowatą strukturą pozostałą po dolnej migracji tarczycy. Jeśli jakakolwiek część przewodu pozostanie, wydzielina z wyściółki nabłonka może spowodować zapalenie i utworzenie torbieli przewodu tarczowo-językowego. Torbiel środkowa jest cystą wyścielaną nabłonkiem i może utworzyć się na dowolnym odcinku migracji tarczycy między językiem a dolną częścią szyi.

Możliwe powikłania nieleczonej torbieli

• infekcja
• zezłośliwienie zmiany obserwowane w <1% torbieli - najczęściej w kierunku raka brodawkowatego tarczycy. 

Guzy na szyi, rozpoznanie torbieli przewodu tarczowo-językowego - diagnostyka

USG szyi jest metodą z wyboru stosowaną w diagnostyce mas guzowatych na szyi. USG jest łatwo dostępne, niedrogie i nieinwazyjne. Nie wykorzystuje promieniowania jonizującego ani nie wymaga sedacji.

Do oceny torbieli przewodu tarczowo-językowego i obecności prawidłowej tkanki tarczycy można zastosować również tomografię komputerową i rezonans magnetyczny, ale zwykle wystarczające jest samo badanie ultrasonograficzne. O konieczności wykonania dodatkowych badań decyduje lekarz laryngolog. 

Operacja usunięcia torbieli środkowej - zabieg Sistrunka

Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu torbieli, aby zapobiec nawrotom infekcji oraz transformacji w kierunku nowotworu złośliwego. Proste wycięcie torbieli przewodu tarczowo-językowego wiąże się z dużą częstością nawrotów (45–55%). Operacja Sistrunka jest uważana za standard postępowania chirurgicznego i radykalnie zmniejsza ryzyko nawrotów. Procedura ta wymaga bardziej rozległej resekcji chirurgicznej, obejmującej środkową jedną trzecią kości gnykowej i rdzeń podstawy tkanki języka. Po zabiegu w okolicy operowanej czasami zakłada się dren, który zostanie usunięty w ciągu kilku dni od operacji. Procedurę usunięcia torbieli szyi przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. 

Wycięte tkanki są zawsze przekazywane do badania histopatologicznego, aby wykluczyć możliwość transformacji nowotworowej. 

Jak wygląda blizna po operacji Sistrunka?

Zabieg wymaga wykonania kilkucentymetrowego poziomego cięcia z przodu szyi. Blizna przez pierwsze kilka tygodni może mieć czerwony kolor, który wraz z czasem stopniowo blednie. Aby zmniejszyć widoczność blizny, zalecane są jej masaże oraz mobilizacje według wskazówek fizjoterapeuty. 

Przeciwwskazania do operacji Sistrunka

Zabiegu Sistrunka nie należy wykonywać w przypadku ostrej infekcji. Pacjent powinien otrzymywać antybiotyki ogólnoustrojowo, a usunięcie należy zaplanować po ustąpieniu zakażenia. 

Torbiel boczna szyi (torbiel skrzelopochodna)

Jak wygląda torbiel boczna szyi?

Większość torbieli bocznych szyi (określanych także jako skrzelopochodnych, brachiogennych) objawia się w późnym dzieciństwie lub we wczesnej dorosłości jako pojedyncza, bezbolesna masa na przednio-bocznej stronie szyi. Torbiel powiększa się zwykle wskutek zakażenia (najczęściej po infekcji górnych dróg oddechowych) - może wtedy stać się wrażliwa na ucisk, a skóra nad nią staje się lekko zaczerwieniona i napięta. 

Jak powstaje torbiel skrzelopochodna?

Torbiel skrzelopocboczna szyi wywodzi się z pozostałości kieszonek skrzelowych, z których u 6 tygodniowego zarodka rozwijają się narządy głowy, szyi i klatki piersiowej. Najczęściej diagnozowany typ torbieli to torbiel drugiej kieszonki skrzelowej. Torbiel znajduje się przyśrodkowo od nerwu twarzowego, przed mięśniem mostkowo-obojczykowo-sutkowym, powyżej kości gnykowej. Torbiele trzeciej i czwartej kieszonki skrzelowej występują rzadziej. Zwykle mają połączenia zatokowe, które zaczynają się od przedniej szyi przy tarczycy, aż do zatoki gruszkowatej z tyłu. W przypadku zakażenia tego typu torbieli może dojść do ostrego zapalenia tarczycy, a jeśli cysta szybko znacznie się powiększa, może to powodować ucisk tchawicy. 

Diagnostyka torbieli bocznej 

Badania obrazowe wykorzystywane w diagnostyce torbieli skrzelopochodnej to USG oraz opcjonalnie tomografia komputerowa szyi. 

Powikłania torbieli skrzelopochodnej

Znaczne powiększenie torbieli w tej okolicy może uciskać tchawicę, powodując problemy z oddychaniem, lub może uciskać przełyk, skutkując dysfagią. Podobnie jak w przypadku torbieli przedniej, istnieje niewielkie ryzyko transformacji w kierunku nowotworu złośliwego. Dlatego w każdym przypadku rozpoznania torbieli bocznej szyi nieprawidłowe tkanki należy całkowicie usunąć. 

Operacja wycięcia torbieli bocznej szyi

Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Chirurg musi wykonać podłużne cięcie na bocznej powierzchni szyi, zwykle od obojczyka do kąta żuchwy. Wycięta masa guza zawsze przekazywana jest do badania histopatologicznego. Rozległość zabiegu i liczba dodatkowo usuniętych struktur anatomicznych zależą od wielkości guza oraz od stwierdzenia ewentualnej transformacji nowotworowej torbieli. Wtedy chirurg może zadecydować o dodatkowym usunięciu naciekających struktur oraz węzłów chłonnych szyi. 

Rekonwalescencja po operacjach usunięcia torbieli szyi

Po zabiegu wycięcia torbieli szyi pacjentom zaleca się unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów przez 2 do 6 tygodni.  W niektórych przypadkach lekarz może zalecić antybiotykoterapię. Pacjenci mogą zwykle wrócić do pracy biurowej po około 2-3 tygodniach od zabiegu.

Wycięcie torbieli bocznej / środkowej szyi - umów wizytę kwalifikującą do zabiegu