ZADZWOŃ DO NAS - 12 352 25 25

Niedoczynność tarczycy

Dieta w chorobach endokrynologicznych – niedoczynność tarczycy

Tarczyca jest gruczołem odpowiadającym głównie za metabolizm i gospodarkę wapniowo-fosforanową. Wydziela hormony, które pełnią w organizmie wiele istotnych funkcji. W okresie dojrzewania stymulują prawidłowy rozwój, natomiast u dorosłych regulują tempo przemiany materii, termogenezę, funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego i układu krwionośnego. Schorzenia związane z zaburzeniami pracy tarczycy są obecnie często spotykane. Szacuje się, iż dotyczą około 7-9% populacji do 60. roku życia oraz 10-12% w wieku starszym, ponadto częściej występują u kobiet.

 

Umów wizytę teraz - do dietetyka przyjmującego w naszym szpitalu

mgr Dominika Grońska - dietetyk kliniczny


mgr Dominika Grońska - dietetyk kliniczny

mgr Karolina Dereń - spec. dietetyk


mgr Karolina Dereń - dietetyk, Kraków

 

Wyróżnia się niedoczynność oraz nadczynność tarczycy, w zależności od ilości hormonów produkowanych przez gruczoł. Przyczyną występowania niedoczynności jest niskie stężenie lub nieprawidłowy metabolizm hormonów. Można wyróżnić niedoczynność pierwotną, kiedy tarczyca jest uszkodzona oraz wtórną, jeśli problem stanowi uraz przysadki, która produkuje hormon tyreotropowy. Niedoczynność tarczycy objawia się najczęściej ospałością, zaparciami, wypadaniem włosów, zaburzeniami miesiączkowania czy wzrostem masy ciała.

Dieta w leczeniu niedoczynności tarczycy

Dieta jest bardzo ważnym elementem postępowania w leczeniu niedoczynności tarczycy. Należy zacząć od zbilansowania jej w taki sposób, aby była urozmaicona i uwzględniała wszystkie grupy produktów. Jednocześnie należy zadbać o niski indeks glikemiczny spożywanych posiłków. Dieta pacjentów z niedoczynnością tarczycy powinna zawierać odpowiednią ilość białka, pokrywającego 15-20% zapotrzebowania energetycznego. Najlepsze źródła białka stanowią chude mięso drobiowe i wołowe, jajka, ryby, jogurty oraz przetwory mleczne (które nie powinny jednak pojawiać się w zbyt dużej ilości, a u pacjentów cierpiących na nietolerancję laktozy konieczna jest ich eliminacja). Warto spożywać kiszonki, które obfitują w naturalne probiotyki wzmacniające florę bakteryjną jelit. Jeśli u pacjenta występują zaparcia, koniecznym jest spożywanie produktów bogatych w błonnik pokarmowy, takich jak pełnoziarniste produkty zbożowe oraz warzywa i owoce. Poprawią one funkcjonowanie układu pokarmowego i ułatwią wypróżnianie.

Pacjenci cierpiący na niedoczynność tarczycy powinni unikać produktów o wysokiej zawartości substancji wolotwórczych, takich jak kapusty, brukselka, kalafior, brokuły, jarmuż czy kalarepa. Sugeruje się również rezygnację z soi i produktów sojowych, zawiera ona bowiem substancje hamujące syntezę hormonów tarczycy.

Istotnym jest, zadbać o wysoki poziom jodu w organizmie. Najlepszym źródłem tego pierwiastka są ryby, zwłaszcza dorsz, łosoś i makrela. Można także dostarczać go sobie poprzez picie wody mineralnej, zwierającym jod. Następnie warto przejść do analizy składu posiłków pod kątem zawartości witamin. Witamina A pełni ważną rolę w dbaniu o stan skóry oraz włosów, ponadto stymuluje regenerację komórek. Znajduje się w jajach, nabiale, tranie rybim i podrobach. Witaminy z grupy B odpowiadają za przemianę węglowodanów, białek i tłuszczów, warto więc zadbać również o ich obecność w diecie. Witamina C, będąca antyoksydantem ma duże znaczenie w procesie syntezy tyrozyny, której niedobór wpływa na niedoczynność tarczycy. Zawierają ją w dużej ilości nać pietruszki, czarna porzeczka oraz owoce cytrusowe. Kluczową rolę pełni także witamina D, a jej niedobór może powodować łamliwość włosów i paznokci. Jest syntetyzowana w skórze pod wpływem światła słonecznego, lecz może wymagać dodatkowej suplementacji. Znajduje się w tłustych rybach (łosoś, dorsz, tuńczyk, makrela, śledź), tranie, żółtkach jaj, wątróbce i serze. Witamina K, której podaż jest ważna przy niedoczynności tarczycy, znajduje się głównie w produktach zawierających wspomniane substancje wolotwórcze, dlatego należy być uważnym w tej kwestii. Alternatywnymi źródłami witaminy K są jaja kurze, ziemniaki i awokado. Witamina E to przeciwutleniacz, mający szczególne znaczenie przy redukcji obrzęków, wzmacnia bowiem ścianę naczyń krwionośnych. Znajdziemy ją w olejach roślinnych, orzechach oraz migdałach.

Spożywane produkty muszą być bogate w mikroelementy, których podaż jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W przypadku pacjentów chorych na niedoczynność tarczycy szczególne znaczenie mają żelazo, selen i cynk. Żelazo jest składnikiem enzymu kluczowego dla syntezy hormonów tarczycy, występuje także w cząsteczce hemoglobiny. Do produktów bogatych w żelazo należą mięso, wątroba, ryby, żółtko jaja, orzechy, twaróg. Selen również wchodzi w skład enzymów mających istotne znaczenie przy syntezie hormonów tarczycy. Znajduje się w zbożu, mięsie, nabiale, jajach, rybach i kiełkach warzyw. Ponadto jego wchłanianie jest wzmacniane przez witaminy A, C i E. Trzeci z wymienionych pierwiastków, czyli cynk, reguluje stężenie cholesterolu oraz prawidłowe wydzielanie insuliny przez trzustkę. Można go znaleźć w mięsie, jajach i produktach mlecznych.

Dodatkowe zalecenia

Posiłki należy spożywać regularnie, w ilości od czterech do pięciu dziennie, przy czym ostatni powinien mieć miejsce na 2-3 godziny przed snem. Nie można zapominać o odpowiedniej ilości płynów. Zaleca się około dwóch litrów dziennie, w postaci wody lub słabych herbat. Warto także zwrócić uwagę na sposób i porę przyjmowania leków. Podstawowym sposobem leczenia niedoczynności tarczycy jest kuracja farmakologiczna, a więc przyjmowanie odpowiednio dostosowanych dawek lewotyroksyny. Rozkład posiłków oraz ich skład ma duży wpływ na efekty terapii. Badania dowiodły, że przyjmowanie leku rano, na godzinę przed spożyciem śniadania, wraz z regularną podażą witaminy C skutecznie poprawia wchłanianie tyroksyny. Negatywne działanie mają natomiast kawa, sok grejpfrutowy, błonnik i soja.

Do trybu życia należy koniecznie włączyć aktywność fizyczną. Zaleca się takie rodzaje ruchu jak marsz, bieg, rower lub basen, zwłaszcza w godzinach porannych. Regularne ćwiczenia wpływają pozytywnie na metabolizm, zapobiegając wzrostowi masy ciała, ponadto poprawiają samopoczucie pacjenta i pozwalają na prawidłową pracę tarczycy.

Źródła:
  • Jarosz M., Stolińska H., Wolańska D., Żywienie w niedoczynności tarczycy, Warszawa 2017.
  • Tuchendler P., Zdrojewicz Z., Dieta w chorobach tarczycy, Medycyna Rodzinna 2017, t. 20, nr 4, s. 299-303.
  • Pastusiak K., Michałowska J., Bogdański P., Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, t. 8, nr 4, s. 155-160.

Rejestracja Wizyty

Spis treści

Kontakt

ul. Dworska 1B, 30-314 Kraków
[email protected]


Szpital Dworska - Kraków

Godziny otwarcia

Poniedziałek:
7:30 - 20:30
Wtorek:
7:30 - 20:30
Sroda:
7:30 - 20:30
Czwartek:
7:30 - 20:30
Piątek:
7:30 - 20:30
Sobota:
7:30 - 14:00
Niedziela:
nieczynne
lokalizacja parkingu

Parking koło Szpitala Dworska - wjazd od ulicy Bułhaka