Zapalenie zatok u dziecka - objawy, przyczyny, leczenie

Objawy zapalenia zatok u dzieci

Objawy zapalenia zatok u dzieci są podobne do objawów obecnych u dorosłych, a mianowicie:

• rozpierające bóle głowy i twarzy, które zazwyczaj nasilają się w pozycji leżącej oraz przy pochylaniu głowy twarzą w dół, 
• uczucie zatkanego nosa, obecność żółto-zielonej wydzieliny z nosa, trudności w oddychaniu przez nos, 
• gorączka,
• ogólne osłabienie. 

Czym są i gdzie leżą zatoki?

Zatoki przynosowe to zbiorniki powietrza usytuowane w kościach twarzy. Wewnętrzne ściany zatok przynosowych są wyścielone błoną śluzową, która produkuje rzadką wydzielinę mającą za zadanie oczyszczać wdychane przez nos powietrze.

Wyróżnia się kilka symetrycznie położonych zatok przynosowych. Nazwy zatok pochodzą od ich lokalizacji w obrębie kości twarzoczaszki: 

• zatoki szczękowe – położone bezpośrednio nad szczęką,
• zatoki czołowe - znajdują się nad brwiami,
• zatoki klinowe - położone za jamą nosową, 
• komórki sitowe – znajdują się w połowie wysokości nosa, cechuje ich nieregularność i nieparzystość.

Jak dochodzi do powstania stanu zapalnego w zatokach?

Styczność błony śluzowej zatok z wdychanym powietrzem naraża je na kontakt z różnymi patogenami. Jeżeli utrzymana jest prawidłowa wentylacja zatok, proces oczyszczania powietrza z patogenów pozostaje w równowadze. Jeżeli w wyniku obrzęku błony śluzowej dojdzie do zaburzenia drożności zatok i ograniczenia ich wentylacji, drobnoustroje namnażają się i gromadzą w zatokach. Dodatkowo, jeżeli zalegająca w zatokach wydzielina staje się gęstsza, coraz trudniej jest skutecznie oczyścić zatoki - błędne koło zamyka się. 

Przyczyny zapalenia zatok u dzieci

Główne przyczyny zapalenia zatok to infekcje wirusowe i bakteryjne oraz alergeny. Najczęstszymi czynnikami sprawczymi są wirusy grypy, adenowirusy i rinowirusy. Zapalenie zatok może być także wywołane przez grzyby i pasożyty. Zdarza się również, że alergeny mogą podrażniać błonę śluzową nosa i powodować stan zapalny. 

Jakie są czynniki ryzyka? U kogo zapalenie zatok występuje częściej?

Zapalenie zatok częściej występuje u dzieci:

• z wielokomorowymi zatokami czołowymi,
• z alergią,  
• chorujących na astmę i mukowiscydozę, 
• z próchnicą zębów,
• narażonych na dym papierosowy i silnie zanieczyszczone powietrze (smog). 

Jakie są rodzaje zapalenia zatok?

• ostre zapalenie zatok – trwa do około 4 tygodni, po zastosowaniu leczenia ulega wycofaniu bez powikłań, 
• zapalenie podostre – trwa od 4 do 12 tygodni, 
• zapalenia nawracające - stan ten określa się, gdy dziecko przechodzi minimum 4 zapalenia zatok w ciągu 12 miesięcy, 
• zapalenie przewlekłe - trwa powyżej 12 tygodni, jest najczęściej przedłużeniem zaniedbanego ostrego lub podostrego typu zapalenia, 

Najbardziej niekorzystnym stanem jest przewlekłe zapalenie zatok z zaostrzeniami. Oznacza to, że błona śluzowa zatok nie jest w stanie w pełni się zregenerować i dochodzi w niej do zmian przetrwałych. Generuje to błędne koło nawrotów ostrego zapalenia, które nawet jeżeli są leczone, to i tak zatoki nie są już w stanie funkcjonować w pełni poprawnie jak u zdrowego człowieka.   

Jak zapobiegać zapaleniom zatok?

Aby uniknąć zapalenia zatok u Twojej pociechy, należy skutecznie leczyć infekcje wirusowe lub bakteryjne oraz rozpoznawać alergię na czas i odpowiednio wcześnie stosować właściwy protokół leczenia. Odpowiednia higiena może również pomóc w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia naszego dziecka.

Leczenie zapalenia zatok u dzieci

Leczenie obejmuje przede wszystkim łagodzenie objawów - pomocne mogą okazać się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. W infekcjach bakteryjnych lekarz laryngolog może zadecydować o konieczności przyjmowania antybiotyków przez dziecko. 

Terapię można wspomóc inhalacjami solankowymi o działaniu hipertonicznym, a także stosowaniem naparu ziołowego.

Stosowanie kropel i sprayów donosowych, obkurczających naczynia krwionośne, powinno się odbywać pod kontrolą lekarza i trwać do 7 dni. Dłuższe stosowanie tych specyfików jest niewskazane, ponieważ może prowadzić do uzależnienia bez osiągnięcia długotrwałych efektów terapii. 

W każdym przypadku ważne jest, aby dziecko przebywało w otoczeniu o czystym powietrzu, a także przyjmowało dużo płynów oraz odpoczywało.

Czasami konieczne jest wykonanie punkcji zatok (nakłucia) celem przywrócenia ich wentylacji. W razie braku powodzenia metod zachowawczych lekarz może zadecydować o chirurgicznym udrożnieniu zatok. 

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, aby traktować ten problem poważnie i skupić się na tym, co najlepiej służy Twojemu dziecku w tej sytuacji - dbaniu o jego dobre samopoczucie!

 

Leczenie zapalenia zatok w Krakowie - umów wizytę u laryngologa dziecięcego