Czym jest lęk separacyjny?
Lęk separacyjny polega na odczuwaniu przez dziecko nadmiernego lęku w momencie, gdy ma dojść do spodziewanej rozłąki z rodzicem (najczęściej matką). Starsze dzieci mogą odczuwać stałe napięcie i niepokój związany z zaplanowanym wyjściem do przedszkola, pozostawieniem pod opieką dziadków lub innych osób. W momencie wyjścia z domu lub przekazania opiekunom dziecko stawia opór, reaguje płaczem, w skrajnych przypadkach może wpaść w histerię. Aby uniknąć rozłąki, dzieci często zgłaszają złe samopoczucie (np. ból brzucha), co często zmusza matkę do zmiany planów i pozostania w domu.
Nadmierny lęk separacyjny może występować również u niemowląt, choć należy podkreślić, że umiarkowany lęk u malucha w tym wieku jest czymś naturalnym. Dzieci stopniowo wyrastają z lęku separacyjnego do około 5 roku życia.
Wsparcie psychologa dziecięcego może być pomocne, kiedy niemowlę wpada w płacz za każdym razem, a matka nie jest w stanie wykonać innych czynności (np. zaopiekować się starszym rodzeństwem), co utrudnia funkcjonowanie całej rodziny. Psycholog może ocenić zachowanie niemowlaka i przekazać cenne wskazówki, które zapobiegną pogłębianiu się stanów lękowych.
Wsparcie psychologiczne dziecka w wieku przedszkolnym lub szkolnym może natomiast pomóc w stopniowym usamodzielnianiu się dziecka i śmielszym nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami oraz opiekunami innymi niż rodzice.
Lęk separacyjny - konsultacje psychologa dziecięcego w Krakowie
Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem).
Wybierz lekarza i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
Nadmierny lęk separacyjny u niemowlaka - objawy
- dziecko chce być ciągle noszone i przytulane przez matkę, odłożenie dziecka do łóżeczka i pozostawienie go samego wywołuje płacz,
- dziecko wymaga stałej obecności matki, może zacząć płakać nawet wtedy, gdy mama na chwilę zniknie z pola widzenia,
- przekazanie dziecka innej osobie skutkuje niepokojem i histerycznym płaczem, dziecko uspokaja się jedynie w ramionach mamy,
- obecność taty nie powoduje, że maluch się uspokaja.
W efekcie matka zabiera malucha ze sobą wszędzie. Niestety takie zachowanie nie poprawia sytuacji i często przyczynia się do pogłębienia lęku separacyjnego u niemowlaka. Jeżeli natomiast rodzice będą starali się wprowadzać łagodne, ale konsekwentne zmiany w codziennych kontaktach z dzieckiem, lęk separacyjny powinien się stopniowo wycofywać od 12 miesiąca życia.
Lęk separacyjny u przedszkolaka - objawy
- chce nadal spać w łóżku razem z mamą (lub tatą),
- częste pobudki w nocy, gdy dziecko śpi w swoim łóżku (wtedy rodzice często dla świętego spokoju pozwalają dziecku na spanie razem z nimi),
- dziecko może miewać koszmary związane z pozostawianiem go samego przez matkę,
- dziecko odmawia pójścia do przedszkola, wpada w panikę, moment rozstania w przedszkolu często wiąże się z długotrwałym uspokajaniem płaczącego malucha,
- dziecku jest trudno zaadaptować się do przebywania wśród nowo poznanych osób, jest nieśmiałe, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego, nie chce się bawić, często może nawet odmawiać jedzenia, jeśli obok nie ma mamy,
- mogą wystąpić objawy psychosomatyczne związane z lękiem i stresem: bóle brzucha, zaparcia lub biegunki, bóle głowy, inne.
Przyczyny lęku separacyjnego u dzieci
- Czynniki biologiczne - jeżeli w rodzinie występują choroby genetyczne z zaburzeniami psychicznymi, dziecko może być narażone na dziedziczenie pewnych cech, np. skłonności do intensywnego przeżywania reakcji lękowych,
- Czynniki psychologiczne - nadmierna wrażliwość emocjonalna dziecka (dziecko wysoko wrażliwe), brak zdolności do radzenia sobie w sytuacjach stresogennych,
- Czynniki środowiskowe - traumatyczne przeżycia (np. śmierć taty, rozwód, nie odebranie dziecka z przedszkola) lub przebywanie wśród osób, które nie radzą sobie w sytuacjach stresowych - dziecko obserwuje niekontrolowane zachowania (napady lęku, paniki) i podświadomie zaczyna je naśladować.
Lęk separacyjny u dziecka - pomoc psychologa dziecięcego
W przypadku lęku separacyjnego u dziecka psycholog dziecięcy może pomóc w różnorodny sposób:
- Dokładna ocena zachowania malucha, postawienie diagnozy i odpowiedź na pytanie - jaka jest przyczyna lęku separacyjnego i czy najbliższe otoczenie malucha może mieć mieć z tym związek?
- Edukacja rodziców - przekazanie indywidualnie dobranych wskazówek w opiece nad niemowlęciem wykazującym nadmierne reakcje lękowe.
- Zapewnienie dziecku wsparcia emocjonalnego, możliwości wyrażania swoich obaw i uczuć towarzyszących rozłące z matką (starsze dzieci).
- Terapia poznawczo-behawioralna, gry terapeutyczne - nauka strategii pomocnych w radzeniu sobie dziecka z nieuzasadnionym lękiem.
- Nauka technik relaksacyjnych, strategii radzenia sobie ze stresem oraz budowania pewności siebie.
- Praca nad stopniowym narażaniem dziecka na sytuacje wywołujące lęk (w kontrolowany i wspierający sposób).
- Regularne monitorowanie postępów dziecka i modyfikacja strategii terapeutycznych w razie potrzeby.
Lęk dziecka przed rozstaniem z mamą - porady psychologa dziecięcego
Uwaga: pierwsza wizyta odbywa się bez obecności dziecka (rodzic przychodzi sam, aby opisać problem).
Wybierz lekarza i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
