Płaskostopie (platfus) polega na patologicznym obniżeniu się łuku poprzecznego i/lub podłużnego stopy. Płaskostopiu mogą towarzyszyć deformacje palców, np. paluch koślawy, palce młotkowate i szponiaste. Ból podczas chodzenia oraz problem z doborem wygodnego obuwia jest głównym powodem wizyt u ortopedy, fizjoterapeuty bądź podologa. Profesjonalna diagnostyka płaskostopia oraz regularna kontrola stanu stóp pozwalają na podjęcie odpowiednich kroków spowalniających tempo rozwoju zniekształcenia, korekcję wady lub leczenie bolesnych skutków płaskostopia.
Leczenie obemuje postępowanie zachowawcze oraz operacyjne.
Jedyną skuteczną metodą trwałej korekcji płaskostopia nabytego u dorosłych jest zabieg operacyjny - więcej informacji znajdziesz w naszej bazie wiedzy NOWA ORTOPEDIA -> OPERACJA PŁASKOSTOPIA.
Umów wizytę u lekarza specjalizującego się w leczeniu płaskostopia w naszym szpitalu
Wybierz lekarza z listy i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
Jak leczyć płaskostopie u dzieci?
Stopa płaska u dziecka stanowi częstą przyczynę niepokoju rodziców. W większości przypadków płaskostopie nie wymaga jednak leczenia, ponieważ u małych dzieci jest ono fizjologiczne. Stopa dziecka uczącego się chodzić i biegać jest poddawana obciążeniom, które stymulują do pracy mięśnie podtrzymujące sklepienia. Ponadto, ustawienie bioder wpływające na sposób obciążania stóp zmienia się w ciągu kilku lat od momentu postawienia przez dziecko pierwszych kroków. U trzy- i czterolatków stopa ma prawo być jeszcze płaska, ale w wieku 5-6 lat należy obserwować czy łuki stóp unoszą się, a pięty w symetryczny sposób się prostują. W wieku 7-8 lat stopę powinny cechować skorygowana oś tyłostopia oraz w pełni wykształcone sklepienia.
Objawy płaskostopia patologicznego u dzieci
Sygnał ostrzegawczy stanowi sytuacja, w której dziecko zamiast wyrastać z płaskostopia, coraz mocniej koślawi pięty i kolana, a stopa nawet w odciążeniu pozbawiona jest zarysów sklepień. Ponadto, w trakcie wspięcia na palce, pięty powinny odwracać się stroną podeszwową do siebie. Jeśli jedna z pięt lub obie pięty pozostają w koślawości, może to świadczyć o patologii. Przewlekły ból stóp zgłaszany przez dziecko również stanowi niepokojący objaw, którego nie można lekceważyć.
Podejrzenia co do nieprawidłowego rozwoju stóp powinny zostać poparte dokładną diagnostyką ortopedyczną, a w razie konieczności także neurologiczną. Najbardziej istotne w diagnostyce dziecięcego płaskostopia jest odróżnienie fizjologicznej elastycznej stopy płaskiej od patologicznej sztywnej deformacji. Leczenie płaskostopia u dzieci wdraża się, jeśli wada bardzo szybko postępuje, nie jest korektywna, a także jeśli stanowi bezpośrednią przyczynę bólu stopy lub kolana.
Umów wizytę u ortopedy dziecięcego diagnozującego płaskostopie u dzieci (lekarz oceni czy płaskostopie jest fizjologiczne czy wymaga leczenia) -> Ortopeda dzięcięcy Szymon Oleksik.
Jak leczyć płaskostopie u dorosłych?
Koślawość pięt i płaskostopie może powodować wiele przeciążeń w obrębie układu ruchu. Celem postepowania u dorosłych jest poprawa funkcji stopy w jej aktualnym ustawieniu oraz leczenie objawów i skutków płaskostopia, np. bólu związanego ze zmianami zwyrodnieniowymi.
Leczenie płaskostopia - metody
Dobór metod leczenia jest zależny od przyczyny, stopnia zaawansowania oraz korektywności płaskostopia:
- Wzmacnianie mięśni wewnętrznych stóp - zwłaszcza w przypadku uogólnionej wiotkości więzadłowej,
- Likwidacja przykurczu mięśnia trójgłowego łydki,
- Normalizacja zaburzeń napięcia mięśniowego,
- Leczenie stanów zapalnych stawu skokowego i stawów stopy,
- Wkładki ortopedyczne – korekcja ustawienia stopy, odciążenie bolesnych struktur,
- Leczenie schorzeń w obrębie stawu biodrowego (powikłań dysplazji stawów biodrowych lub jałowej martwicy głowy kości udowej u dzieci),
- Leczenie operacyjne.
Ćwiczenia na płaskostopie
Ćwiczenia na płaskostopie u dzieci mają za zadanie ułatwić wyrośnięcie z fizjologicznej stopy-płasko koślawej. Ponadto, ćwiczenia stanowią ważny element rehabilitacji dzieci i dorosłych z patologicznym płaskostopiem. Stopień trudności ćwiczeń zależy od wieku i możliwości skupienia się osoby na konkretnym zadaniu ruchowym. Ćwiczenia obejmują rozciąganie mięśni łydek oraz wzmacnianie mięśni stóp odpowiedzialnych za podtrzymywanie sklepień stopy. Ćwiczenia powinny angażować nie tylko mięśnie stóp, ale również mięśnie kończyny dolnej oraz mięśnie odpowiedzialne za stabilizację tułowia. Najważniejsze, by ćwiczenia na stopę płasko-koślawą były wykonywane regularnie.
Wkładki na płaskostopie
Wkładki ortopedyczne do butów korygują ustawienie stopy w czasie ich noszenia. Dla osób z korektywną stopą płasko-koślawą wykonuje się tzw. wkładki supinujące tyłostopie, posiadające klin umiejscowiony pod przyśrodkową stroną pięty. W płaskostopiu utrwalonym wkładki ortopedyczne stabilizują łuki stopy, chroniąc stawy i mięśnie przed przeciążeniami. Wkładki na płaskostopie poprzeczne mają za zadanie zmniejszyć nacisk pod miejscami tworzenia się modzeli w obrębie przodostopia. Największą skuteczność leczenia płaskostopia obserwuje się, gdy wkładki wykonywane są indywidulanie, po uprzednim pobraniu miary stóp od pacjenta.
Indywidualne wkładki ortopedyczne wykonasz w naszym szpitalu w Krakowie - dowiedz się więcej.
Buty "na płaskostopie"
Ważną cechą obuwia dla osób z płaskostopiem jest wysoka odporność na zniekształcenia i wygniecenia podeszwy. Dzieci ze znacznym płaskostopiem powinny zrezygnować z noszenia trampek i tenisówek na rzecz adidasów lub kapci ortopedycznych. Najlepszym wyborem dla dorosłych jest obuwie sportowe lub trekkingowe. W przypadku dużych zniekształceń z wtórną niestabilnością stawu skokowego, przydatna może się okazać specjalna orteza na stopę stabilizująca kostkę.
Leczenie operacyjne płaskostopia
Zabieg operacyjny ma za zadanie trwale skorygować wadę stopy, odciążyć struktury narażone na sumowanie się przeciążeń oraz zmniejszyć dolegliwości bólowe. Korekcja płaskostopia u osoby dorosłej jest możliwa tylko poprzez wykonanie zabiegu operacyjnego.
Rodzaj i zakres operacji zależy od rodzaju deformacji, stopnia zmian zwyrodnieniowych w stawach stopy oraz aktywności pacjenta. Korektywne deformacje stopy płasko-koślawej operuje się metodami małoinwazyjnymi obejmującymi tyłostopie, co znacznie skraca czas rekonwalescencji po zabiegu. Jeśli płaskostopie podłużne wiąże się z płaskostopiem poprzecznym, korekcję tyłostopia uzupełnia się technikami rekonstrukcyjnymi przodostopia. Wynik leczenia operacyjnego zależny jest w głównej mierze od kompetencji chirurga – prawidłowej kwalifikacji do zabiegu, wyboru odpowiedniej techniki i doświadczenia operującego. Ponadto, nie bez znaczenia pozostaje stosowanie się pacjenta do zaleceń pooperacyjnych oraz zaangażowanie w proces rehabilitacji po zabiegu.
Do procedur operacyjnych mających na celu korekcję płaskostopia podłużnego można zaliczyć:
- artroerezę podskokową z implantem
- osteotomię ślizgową pięty,
- osteotomię Cottona,
- osteotomię Evansa,
- augmentację lub rekonstrukcję uszkodzonego, niewydolnego ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego,
- artrodezę stawu skokowego.
Do procedur operacyjnych mających na celu korekcję płaskostopia poprzecznego można zaliczyć:
- osteotomię DMMO,
- osteotomię Weila,
- korekcję towarzyszących deformacji palców stopy - korekcję palucha koślawego, bunionette, palców młotkowatych.
Dowiedz się więcej o operacjach płaskostopia w bazie wiedzy NOWA ORTOPEDIA -> Operacje płaskostopia.
Najczęściej zadawane pytania o metody leczenia płaskotopia: