ZADZWOŃ DO NAS - 12 352 25 25

Ciąża w czasie pandemii

Jestem w ciąży w czasie pandemii. Jakie ryzyko czeka na kobiety w tym stanie, czy wirus przenika do płodu, co się dzieje gdy kobieta w ciąży zachoruje na covid? Czy przejście choroby COVID-19 grozi poronieniem?

COVID-19 jest nową chorobą, z którą człowiek zetknął się pod koniec zeszłego roku - pierwsze przypadki zakażenia koronawirusem. Choroba powodowane jest przez wirus SARS-CoV-2, który potrafi skutecznie maskować się w organizmie oraz szybko rozprzestrzenia się. Jego objawy nie są do końca jednoznaczne, ponieważ wirus może mieć inny zestaw objawów u różnych osób, a w niektórych przypadkach rozwijać się bezobjawowo. Niestety, pomimo intensywnie prowadzonych badań nad nowym schorzeniem przez wzgląd na wywołaną nim na początku bieżącego roku pandemię, niewiele w zasadzie wiadomo w dalszym ciągu. Jak wirus SARS-CoV-2 wpływa na przebieg ciąży i czy kobiety ciężarne są bardziej narażone na zakażenie?  

Koronawirus, a ciąża – zagrożenia 

Według danych zamieszczonych w informatorze RCOG-Coronavirus (COVID-19) Infection in Pregnancy z czerwca bieżącego roku, kobiety w ciąży nie znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania. Zgodnie z obserwacjami COVID-19 nie jest przenoszony drogą przezłożyskową z matki na płód. Jednak należy pamiętać, że kobiety ciężarne z powodu zmian w układzie immunologicznym w trakcie ciąży mogą być bardziej podatne na choroby wirusowe i przechodzić je ciężej. 

W grupie podwyższonego ryzyka znajdować się będą osoby, które cierpią na choroby przewlekłe, które mogą występować także u kobiet ciężarnych. Z tego powodu osoby, cierpiące na przypadłości z grupy chorób sercowo-naczyniowych, schorzenia układu oddechowego, cukrzycę czy otyłość powinny mieć się bardziej na baczności i być pod stałą kontrolą lekarza prowadzącego ciążę. Osoby borykające się z wymienionymi chorobami znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, będąc bardziej podatne na powikłania i ryzyko hospitalizacji w przypadku zarażenia wirusem COVID-19.

Wpływ koronawirusa na płód 

Dotychczasowe wyniki przeprowadzonych obserwacji i badań nie potwierdzają teorii o przenoszeniu infekcji u kobiet zakażonych wirusem SARS-CoV-2 na dzieci w sposób prenatalny ani okołoporodowy. Nie ma potwierdzonych informacji o przenoszeniu zakażenia na dziecko drogą przezłożyskową. Jednak przeprowadzone w ostatnim czasie badania wysuwają hipotezę o możliwości przekazywania zakażenia drogą wertykalną, lecz teoria ta nie jest w pełni potwierdzona. Badania krwi pępowinowej, łożyska, płynu owodniowego wykazywały brak obecności koronawirusa SARS-COV-2, co oznacza, że okres rozwoju i porodu nie stanowi zagrożenia dla dziecka u kobiet zarażonych COVID-19. Nie potwierdzono obecności wirusa także w przebadanym mleku ciężarnej kobiety, karmiącej piersią. Oznacza to, że karmienie mlekiem matki nie stanowi zagrożenia dla niemowląt, ponieważ noworodek nie zostanie zarażony w ten sposób. Należy jednak pamiętać, że próba w każdym przypadku nie jest w pełni miarodajna, gdyż choroba jest stosunkowo nowym przypadkiem, a ilość przebadanych przypadków jest niewystarczająca dla wyciągnięcia ostatecznych wniosku.

Nie ma potwierdzonych informacji na temat wpływu koronawirusa na kwestie poronienia. Jednak nie jest wykluczone, że przebieg choroby może mieć wpływ na przedwczesny poród, poronienie czy wywoływać w konsekwencji zaburzenia u dziecka. Noworodek może cierpieć w wyniku powikłań związanych z przejściem choroby na niewydolność nerek, zespół rozsianego krzepnięcia, jak również odznaczać się niską masą ciała po narodzinach. Ryzyko wynika z objawów, jakie towarzyszyć mogą rozwojowi zakażenia i prowadzić do występowania powikłań związanych z przebiegiem ciąży. Najczęściej są to stan podwyższonej temperatury oraz infekcje. Największe ryzyko wydaje się występować w ciągu pierwszych dwunastu tygodni ciąży, gdy u dziecka kształtują się narządy. W tym czasie zagrożeniem są wszelkie czynniki teratogenne, które obejmują między innymi choroby wirusowe, czynniki biologiczne, chemiczne oraz poszczególne leki. Mogą one wpłynąć na występowanie u dziecka w późniejszym okresie wad wrodzonych oraz zaburzeń w rozwoju. Koronawirus, a dokładniej wywoływane przez niego objawy, mogą stanowić czynnik teratogenny. 

Nie należy jednak łączyć wszystkich przypadków poronień oraz nieprawidłowości w rozwoju płodu u kobiet zarażonych wirusem SARS-CoV-2 z konsekwencjami choroby. Ryzyko populacyjne w przypadkach zdrowych waha się między 12-25% (odsetek przypadków samoistnych poronień). Według teorii ryzyka populacyjnego około 2-3% noworodków rodzi się z wadami rozwojowymi. Niemalże 60% przypadków poronień jest wynikiem występowania aberracji chromosomowej u płodu, a nie efektem zakażenia chorobą wirusową czy inną infekcją. Z tego powodu, ciężko stwierdzić jednoznacznie, czy powikłania w przebiegu ciąży lub przy jej rozwiązaniu mają swoje bezpośrednie podłoże w chorowaniu na SARS-CoV-2. Istnieją dane opublikowane przez kraje azjatyckie, gdzie podaje się, iż przy objawowym przejściu COVID-19 przez kobietę ciężarną najcięższym powikłaniem dla noworodka jest niewydolność krążeniowa lub zaburzenia rytmu pracy serca.

Poród w czasie koronawirusa

Postępowanie podczas porodu w obliczu choroby COVID-19 jest ustalone w każdym kraju zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, z ang. World Health Organization). Kobiety zarażone wirusem SARS-CoV-2 mogą wydać na świat dziecko obiema metodami, zarówno naturalnie i przez cesarskie cięcie. Decyzja ta w dalszym ciągu powinna być podejmowana przede wszystkim ze względu na stan kliniczny kobiety i kondycję dziecka. Według danych WHO nie powinno się po narodzinach odsuwać dziecka od matki, a wręcz przeciwnie - kontakt między matką a noworodkiem powinien być stały, bliski. Kobieta może karmić piersią. Zaleca się jednak, by dziecko matki zarażonej koronawirusem izolować względem innych dzieci dla zachowania bezpieczeństwa. Należy przede wszystkim zachowywać właściwe środki ostrożności sanitarno-epidemiologiczne zarówno przy kontakcie personelu z dzieckiem i matką, jak i w trakcie budowania więzi między matką i niemowlęciem. Aktualnie przed planowanym terminem porodu należy zgłosić się do szpitala, celem wykonania testu na obecność materiału genetycznego wirusa lub przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2. Nasz Szpital jest jednym z niewielu oferujących szybkie badanie i wyniki zarówno metodą PCR (test genetyczny, czytaj więcej TUTAJ), jak też metodą immunochromatograficzną (przeciwciała czytaj więcej TUTAJ). test pozwoli na potwierdzenie bądź wykluczenie zakażenia koronawirusem, dając informację zarówno przyszłym rodzicom, a także personelowi medycznemu o doborze odpowiednich warunków sanitarnych podczas porodu i dalszego pobytu w szpitalu. 

Bezpieczeństwo ciąży w czasach koronawirusa 

W przypadku kobiet ciężarnych, które nie są zarażone koronawirusem, ważne jest zachowanie zasad bezpieczeństwa i ostrożności. Pomocne okaże się tutaj stosowanie się do obostrzeń związanych z epidemią, jak zachowanie dystansu społecznego oraz zakrywanie ust i nosa w przestrzeni publicznej. Jeżeli to możliwe to warto ograniczyć przebywanie w przestrzeni publicznej na czas ciąży do minimum, najlepiej do czasu zakończenia epidemii, a przynajmniej do szczęśliwego rozwiązania ciąży. Zarówno kobiety zdrowe i zarażone powinny być pod stałą opieką lekarza prowadzącego ciążę. Jednak poza zdrowiem fizycznym istotne jest także dla kobiet ciężarnych, by zachowały spokój i starały się myśleć pozytywnie. Stres w ciąży nie wpływa dobrze na samopoczucie i psychikę ciężarnej oraz może mieć negatywny wpływ na samą ciążę. W przypadku kobiet ciężarnych, u których potwierdzono zarażenie koronawirusem, należy przede wszystkim zadbać o niedopuszczenie do utrzymywania się stanu podwyższonej temperatury ciała. To ma duże znaczenie szczególnie w przypadku kobiet w pierwszym trymestrze ciąży. 

Kobiety, które mają podejrzenie zarażenia lub kontaktu z osobą chorą na COVID-19 powinny niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym ciążę lub bezpośrednio z infolinią NFZ, dzięki czemu będą mogły uzyskać niezbędne informacje oraz metody postępowania w konkretnym przypadku. Szczególnie istotne jest to w przypadku kobiet ciężarnych, u których występują niepokojące objawy, mogące świadczyć o obecności SARS-CoV-2 w organizmie. Szybka reakcja jest gwarantem doboru odpowiedniej ścieżki na drodze do zapobiegnięcia rozwojowi i pojawieniu się komplikacji dla przebiegu ciąży. Kobieta powinna informować lekarza prowadzącego ciążę o wszelkich zauważonych nieprawidłowościach i alarmujących objawach oraz stosować się ściśle do zaleceń. Warto pamiętać, że nie zawsze wymagany jest bezpośredni kontakt, a czasem wystarczy jedynie kontakt telefoniczny lub mailowy. Lekarz będzie w stanie ocenić potrzebę wizyty dla stanu kobiety tak, by zminimalizować ryzyko. 

Jednak nie tylko kobieta ciężarna powinna mieć samoświadomość swojego stanu i potrzeby zachowania ostrożności, ale także jej otoczenie i najbliżsi. Oznacza to, że współdomownicy nie powinni narażać kobiety w ciąży na ryzyko związane z zakażeniem. Jeżeli jest to możliwe, zarówno kobieta ciężarna, domownicy czy opiekujący się nią medycy powinni przechodzić testy na obecność SARS-CoV-2. 

Koronawirus SARS-CoV-2 stanowi nową odmianę wirusa, z jaką musimy się zmierzyć i wymaga wciąż badań celem poznania jego natury. Niestety, dotychczasowe wyniki badań przypominają bardziej poszlaki i zalecenia, niż ostateczne wnioski na temat choroby. Szczególnie, gdy rozpatruje się wpływ koronawirusa na rozwój ciąży. Ilość przebadanych przypadków kobiet ciężarnych zarażonych wirusem COVID-19 nie stanowi dotychczas wystarczającej próby, by postawić jednoznacznej wnioski. Badania jednak są w dalszym ciągu prowadzone, by wypracować z czasem odpowiednie standardy postępowania oraz profilaktyki.

Źródła:

  • A. Lamouroux, T. Attie-Bitach, J. Martinovic, M. Leruez-Ville, Y. Ville, „Evidence for and against vertical transmission for severe acute respiratory syndrome coronavirus 2”.
  • Coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic: increased transmission in the EU/EEA and the UK –seventh update 25March 2020.
  • Huijun Chen, Juanjuan Guo, Chen Wang et al. Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records Lancet 2020; 395 (10226): 809-815.
  • J. Tulimowski , „COVID-19 w ciąży zalecenia”.
  • Rasmussen S.A., Smulian J.C., Lednicky J.A. et al. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) and Pregnancy: What obstetricians need to know ACOJ 2020 in press.
  • Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, dotyczącymi badań ultrasonograficznych w zakresie położnictwa i ginekologii w obecnej sytuacji epidemiologicznej, publikowane w celu minimalizacji ryzyka transmisji infekcji COVID-19. 
  • WHO „Coronavirus (COVID-19) Infection in Pregnancy” –  Royal College of Obstetricians & Gynaecologists.
  • Zalecenia Konsultanta Krajowego w dziedzinie perinatologii oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie położnictwa i ginekologii odnośnie organizacji pracy oddziałów położniczo-ginekologicznych w sytuacji epidemiologicznej związanej z ryzykiem zakażenia wirusem SARS-CoV-2. 

Rejestracja Wizyty

Spis treści

Kontakt

ul. Dworska 1B, 30-314 Kraków
[email protected]


Szpital Dworska - Kraków

Godziny otwarcia

Poniedziałek:
7:30 - 20:30
Wtorek:
7:30 - 20:30
Sroda:
7:30 - 20:30
Czwartek:
7:30 - 20:30
Piątek:
7:30 - 20:30
Sobota:
7:30 - 14:00
Niedziela:
nieczynne
lokalizacja parkingu

Parking koło Szpitala Dworska - wjazd od ulicy Bułhaka