ZADZWOŃ DO NAS - 12 352 25 25

Przepuklina

Przepuklina: charakterystyka schorzenia, rodzaje przepukliny i ich opis (np. pachwinowa, brzuszna)

Przepuklina: charakterystyka schorzenia

Przepuklina to uwypuklenie całościowe lub częściowe, któregoś z narządów lub tkanki, poza obszar swojego, położenia anatomicznego. W wyniku tego tworzą się widoczne oraz wyczuwalne pod skórą owalne wybrzuszenia. Przepuklina składa się z wrota, kanału, worka przepuklinowego oraz z zawartości. Poprzez wrota i kanał dochodzi do wydostania się zawartości przepukliny. Zawartość przepukliny może być pusta lub zawierać fragmenty narządów, najczęściej jest to sieć większa jelita, czyli ,,fartuch’’ tłuszczowy pokrywający jelita. Do głównych objawów przepukliny zalicza się silne dolegliwości bólowe oraz trwałe obrzmienie obszaru wystąpienia tego schorzenia. Przepuklina może powstawać w każdym wieku. 

Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w operacji przepukliny w naszym szpitalu

dr n.med. Łukasz Bobrzyński - spec. chirurg ogólny, onkolog


Łukasz Bobrzyński, chirurg ogólny, Kraków

dr n. med. Piotr Wojciechowski - spec. chirurg ogólny, chirurg dziecięcy


dr n. med. Piotr Wojciechowski - chirurg dziecięcy, Kraków

lek.med. Paweł Rzeczycki - spec. chirurg, chirurg dziecięcy


lek.med. Paweł Rzeczycki - chirurg ogólny, chirurg dziecięcy, Kraków

lek.med. Wojciech Kowalewski - spec. chirurg ogólny, chirurg naczyniowy


lek.med. Wojciech Kowalewski - spec. chirurg ogólny, chirurg naczyniowy

 

Rodzaje przepukliny

Wyróżnia się następujące rodzaje przepuklin:

Przepuklina brzuszna to nieprawidłowe rozprzestrzenianie się zawartości jamy brzusznej, najczęściej wraz z pętlami jelit, poza anatomiczne obszary. Podczas przepukliny powstaje uwypuklenie błony otrzewnej. Dodatnie ciśnienie panujące w jamie brzusznej wzrasta podczas odruchów fizjologicznych tj. kaszel, parcie na stolec lub oddawanie moczu. Podczas tych sytuacji mięśnie brzucha pracują tworząc tzw. tłocznię brzuszną. Jest to proces fizjologiczny o istotnym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, jego zmienione warunki są przyczyną powstawania przepukliny. 

Pojawienie się przepukliny brzusznej jest związane m.in. z osłabieniem powłok jamy brzusznej po przebytych operacjach lub po dużych wysiłkach fizycznych. W wyniku wystąpienia przepukliny nadbrzusznej dochodzi do wydostania się tkanki tłuszczowej przez osłabione miejsca w tkance łącznej znajdującej się pomiędzy pępkiem, a mostkiem.

Przepuklina pachwinowa to uwypuklenie otrzewnej, czyli błony wyścielającej jamę brzucha. Przepuklina pachwinowa pojawia się w wyniku osłabienia mięśni brzucha. Powoduje nieprawidłowe przemieszczenie się narządów lub ich części poza jamę brzuszną znajdującą się w okolicy pachwiny. Ten rodzaj przepukliny rozwija się w okolicy kanału pachwinowego. Najczęściej zawartość worka przepukliny pachwinowej stanowi sieć jelita cienkiego. Ważnym czynnikiem, który wpływa na rozwój przepukliny jest zaburzenie syntezy oraz dojrzewania białka tkanki łącznej (kolagenu). 

Do przyczyn przepukliny pachwinowej zaliczane są również choroby jelita grubego i choroby płuc związane z częstym kaszlem. Szczególnie narażone na przepuklinę pachwinową są osoby z nadwagą, palące papierosy oraz wykonujące ciężką pracę fizyczną. W młodym wieku przepuklina pachwinowa może się pojawić na skutek szybkiego wzrostu i niewystarczającego wykształcenia mięśni brzucha. Natomiast w starszym wieku za przyczynę pojawienia się przepukliny uznaje się zwiotczenie mięśni brzucha. 

Do objawów przepukliny pachwinowej zalicza się ból podbrzusza oraz uwypuklenie powiększające się zazwyczaj podczas kaszlu. W zależności od miejsca wyjścia przepukliny z jamy brzusznej wyróżnić można przepuklinę pachwinową prostą (przyśrodkową), która nie przechodzi przez kanał pachwinowy. Drugi rodzaj to przepuklina pachwinowa skośna (przepuklina boczna), przechodząca przez kanał pachwinowy aż do moszny. Najgroźniejszym powikłaniem u chorych z przepukliną jest uwięźnięcie w niej pętli jelitowej i martwica jelita. W tej sytuacji konieczna jest operacja trybie natychmiastowym. 

Przepuklina udowa to uwypuklenie tłuszczu przedotrzewnowego lub otrzewnej ściennej wraz z jej zawartością. Przepuklina udowa tworzy się w kanale udowym, gdzie pod więzadłem pachwinowym znajdują się naczynia wraz z nerwami udowymi. Wrota dla przepukliny udowej są w pierścieniu udowym głębokim. Worek przepuklinowy może przechodzić przez kanał udowy, aż do rozworu odpiszczelowego (pierścienia udowego). 

Charakterystycznym objawem dla tego rodzaju przepukliny jest ból w okolicy pachwiny górnej oraz przyśrodkowej powierzchni uda. W miejscu wystąpienia schorzenia widoczne jest uwypuklenie, które pojawia się w chwili działania tłoczni brzusznej, podczas dużej aktywności fizycznej. Przepuklina udowa najczęściej dotyczy kobiet, zwłaszcza będących w ciąży lub po porodzie. Szersza budowa anatomiczna miednicy, a także zwiotczałe tkanki w jej obrębie sprzyjają pojawieniu się przepukliny.

Przepuklina pępkowa powstaje w wyniku zmniejszenia wytrzymałości powłok brzusznych. Powoduje nieprawidłowe przemieszczenie się narządów brzucha lub ich części przez otwarty pierścień pępkowy. Jest jedną z najczęściej występujących przepuklin u noworodków. Tworzy się po niezrośnięciu pierścienia pępkowego po urodzeniu. Narażone są na nią przeważnie dzieci o niskiej wadze urodzeniowej oraz wcześniaki.

Do objawów zalicza się m.in. ból brzucha, dyskomfort w okolicy pępka oraz widoczne uwypuklenie.

Jak przebiega operacja przepukliny pępkowej - Czytaj więcej 

Przepuklina cewy nerwowej polega na uszkodzeniu cewy nerwowej, które powstają we wczesnym okresie życia płodowego. Do przepukliny cewy nerwowej zalicza się:

  • przepuklinę mózgową, która jest uwypukleniem tkanki mózgowej powstająca na skutek ubyteku kości czaszki. Przyczynia się do upośledzenia funkcji umysłu. 
  • przepuklinę rdzenia kręgowego - wrodzona wada kręgosłupa wynikająca z nieprawidłowego ułożenia kręgów otaczających strukturę rdzenia kręgowego.

Przepuklina okołostomijna to uwypuklenie w postaci guza powiększające się wraz z upływem czasu. Jest zaliczana do przepuklin powstających po zabiegach operacyjnych. Wrota mają umiejscowienie w mięśniach skośnych zewnętrznych brzucha. Uwidacznia się najczęściej podczas aktywności fizycznej lub podczas kichania oraz kaszlu.

Przepuklina rozworu przełykowego to przesuwanie się części żołądka z jamy brzusznej aż do klatki piersiowej przez rozwór przełykowy przepony. Przepuklinę rozworu przełykowego można podzielić na przepuklinę wślizgową, gdzie połączenie przełyku z żołądkiem jest położone nad przeponą oraz okołoprzełykową, która polega na uwypukleniu części żołądka, a połączenie przełykowo-żołądkowe jest poniżej przepony. Najczęściej przepuklina rozworu przełykowego przebiega bezobjawowo choć czasem może powodować ból w podbrzuszu, zgagę oraz odbijanie się. Wraz z wiekiem wzrasta ryzyko występienia przepukliny rozworu przełykowego. Związana jest to ze zwiotczeniem mięśni przełyku (zwieraczem górnym i dolnym).

Przepuklina kresy białej (nadbrzuszna) polega na osłabieniu pasma łącznotkankowego łączącego mięśnie brzucha. Do przyczyn powstawania przepukliny kresy białej należą m.in. zaburzenia metabolizmu kolagenu oraz osłabienie mięśni brzucha. Występuje często u mężczyzn oraz u kobiet w ciąży. Objawia się dolegliwościami bólowymi oraz uwypukleniem.

Innymi  rodzajami przepuklin są:

  • przepuklina Richtera polega na uwięźnięciu fragmentu ściany jelita.
  • przepuklina Littrégo zaliczana jest do przepuklin pachwinowych, której zawartością jest uchyłek Meckela, czyli pozostałość po płodowym przewodzie pępkowo-krezkowym.
  • przepuklina Amyanda zaliczana do przepuklin pachwinowych, której treścią jest wyrostek robaczkowy.
  • przepuklina de Garengeota zaliczana do przepuklin udowych której zakres obejmuje wyrostek robaczkowy.

Przepuklina należy do jednych z częstszych schorzeń pojawiających się u ludzi. Dlatego tak ważne jest dbanie o swój stan zdrowia. Należy prowadzić zdrowy tryb życia oraz starać się ograniczać ciężką pracę fizyczną. Dzięki nowym technologiom przepuklina może być już wykrywana w okresie płodowym. U noworodków najliczniej występuje przepuklina powłok brzusznych. Natomiast u osób w starszym wieku przepuklina pachwinowa. Głównymi objawami dla wszystkich typów przepuklin to ból oraz charakterystyczne uwypuklenie w miejscu utworzenia się przepukliny. 

Literatura:

  1. Hilger T.,  Bagłaj M. Rzadko występujące przepukliny brzuszne u dzieci. Adv Clin Exp Med 2006, 4: 733-740
  2. Holzheimer R. Inguinal Hernia: classification, diagnosis and treatment--classic, traumatic and Sportsman's hernia. Eur J Med Res 2005, 10: 121-134
  3. Kołodziej A., Nogalski A. Ocena wpływu czynników środowiskowych na powstawanie przepuklin zewnętrznych. OSTRY DYŻUR 2013, 3: 77-80.
  4. Smereczyński A. Kołaczyk K. Pediatr Znaczenie ultrasonografii w diagnostyce przepuklin powłok brzusznych. Med Rodz 2014, 4: 398-404.
  5. Ścierski A. Przepukliny pachwinowe i udowe u dorosłych. Bielsko Biała: α-Medica Press, 2011, s. 42-55.

Rejestracja Wizyty

Spis treści

Kontakt

ul. Dworska 1B, 30-314 Kraków
[email protected]


Szpital Dworska - Kraków

Godziny otwarcia

Poniedziałek:
7:30 - 20:30
Wtorek:
7:30 - 20:30
Sroda:
7:30 - 20:30
Czwartek:
7:30 - 20:30
Piątek:
7:30 - 20:30
Sobota:
7:30 - 14:00
Niedziela:
nieczynne
lokalizacja parkingu

Parking koło Szpitala Dworska - wjazd od ulicy Bułhaka