USG doppler stanowi precyzyjną metodę umożliwiającą ocenę zwężeń i zaburzeń przepływu w tętnicach doprowadzających krew do mózgu. Badanie dopplerowskie tętnic dogłowowych wykonywane jest u pacjentów z czynnikami podwyższonego ryzyka udaru niedokrwiennego, u osób po przebytym udarze oraz u osób cierpiących na zawroty głowy lub częste omdlenia. Wynik USG jest także pomocny w planowaniu i ocenie efektów zabiegu endarterektomii czyli usunięcia blaszki miażdżycowej z zajętego naczynia. Badanie USG tętnic szyjnych i kręgowych jest bezbolesne i nieinwazyjne, dlatego można je dowolnie często powtarzać.
Umów wizytę teraz - do lekarza, który wykonuje USG tętnic szyjnych i kręgowych w naszym szpitalu
Wskazania do USG doppler tętnic dogłowowych
- przebyty udar niedokrwienny mózgu,
- przebyty przemijający atak ischemiczny (TIA, transient ischemic attack),
- częste bóle i zawroty głowy, omdlenia,
- miażdżyca,
- nadciśnienie tętnicze krwi,
- cukrzyca,
- nieprawidłowy lipidogram krwi (np. zaburzony stosunek frakcji cholesterolu HDL/LDL),
- kontrola tętnic po zabiegu usunięcia blaszek miażdżycowych (endarterektomii) lub po zabiegu założenia stentu do tętnicy,
- stany pourazowe okolicy szyi.
Jak wygląda USG tętnic szyjnych?
Badanie USG tętnic dogłowowych nie wymaga specjalnego przygotowania. Podczas badania pacjent przebywa w pozycji leżącej. Konieczne jest lekkie odchylenie i skręcenie głowy w stronę przeciwną do badanej strony. Lekarz pokrywa szyję specjalnym żelem, a następnie przykłada głowicę USG. Badanie rozpoczyna się od okolicy nadobojczykowej, po czym głowica przesuwana jest stopniowo po przednio-bocznej części szyi w kierunku kąta żuchwy.
Co ocenia lekarz podczas badania USG?
Lekarz dokonuje oceny naczyń:
- tętnic szyjnych wspólnych,
- tętnic szyjnych wewnętrznych,
- tętnic szyjnych zewnętrznych,
- tętnic kręgowych.
Ocena blaszki miażdżycowej
Mianem blaszki miażdżycowej określa się w obrazie USG pogrubienie ściany naczynia powyżej 1,5mm. Lekarz dokonuje pomiaru grubości ściany tętnicy oraz długości odcinka, na którym zaobserwowano nieprawidłowości. Pozwala to ocenić progres zmian miażdżycowych w kolejnych badaniach USG lub zaplanować zabieg operacyjny. Lekarz określa także echogeniczność blaszki miażdżycowej – obecność nieregularnej powierzchni zwiększa ryzyko oderwania się blaszki i powstania materiału zatorowego.
Zwężenie tętnicy – ocena hemodynamiczna
Ocena hemodynamiczna służy czynnościowemu określeniu zaburzeń krążenia mózgowego. Dokonywane są m.in. pomiary prędkości krwi przepływającej w naczyniach dogłowowych. Pomiar odbywa się przy kącie 60° zawartym pomiędzy wiązką pomiarową fali USG a osią strumienia krwi przepływającej w tętnicy.
Na podstawie danych z USG pacjenci zostają zakwalifikowani do jednej z trzech grup:
- zwężenie tętnicy poniżej 50%, interwencja chirurgiczna nie jest wymagana,
- zwężenie tętnicy między 50% a 70%, zabieg chirurgiczny jest wymagany w wybranych przypadkach,
- zwężenie tętnicy powyżej 70%, interwencja chirurgiczna stanowi metodę leczenia z wyboru.
Niedrożność tętnic dogłowowych
Brak przepływu krwi w naczyniu oznacza jego niedrożność. Obraz wczesnego etapu niedrożności naczynia cechuje wysokie zróżnicowanie echogeniczności blaszek miażdżycowych z widocznymi hipoechogenicznymi skrzeplinami. Wraz ze zwłóknieniem zmian echogeniczność wzrasta, a tętnice stają się trudniejsze do uwidocznienia.
Ocena tętnic szyjnych wspólnych
W okolicy poniżej 1cm od rozwidlenia się tętnicy szyjnej wspólnej na tętnicę szyjną zewnętrzną i wewnętrzną dokonuje się oceny grubości tzw. kompleksu intima-media. Jest to środkowa część ściany tętnicy wraz z błoną wewnętrzną. Lekarz ocenia grubość kompleksu intima-media tętnicy szyjnej wspólnej, odnosząc uzyskany wynik do określonych norm wiekowych.
Źródło:
Elwertowski M, Małek G, Standardy badań ultrasonograficznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego – aktualizacja. Badanie zewnątrzczaszkowych odcinków tętnic szyjnych oraz kręgowych. Journal of Ultrasonography 2014; 14: 179-191.
Najczęściej zadawane pytania o USG tętnic szyjnych i kręgowych: