ZADZWOŃ DO NAS - 12 352 25 25

Reumatoidalne zapalenie stawów

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to długotrwała, autoimmunologiczna choroba tkanki łącznej. Cykl rozpoczyna się w błonie maziowej stawów, powodując zniszczenie tkanek stawowych, a w konsekwencji dochodzi do strukturalnych uszkodzeń. Ponad to doprowadza do szybko rozwijającej się niepełnosprawności oraz kalectwa. Schorzenie to nie ogranicza się jedynie do stawów, lecz może również zająć wszystkie układy lub narządy ciała, przybierając formę choroby układowej. Przebieg choroby wynika z wzajemnych oddziaływań na organizm ogniw inicjujących proces chorobowy oraz mechanizmów odpowiedzialnych za jego dalszy rozwój. Komórki stale występujące w stawie (fibroblasty, makrofagi, komórki dendrytyczne) podlegają działaniom komórek infiltrujących błonę maziową stawu, limfocytów T i B, monocytów oraz mastocytów. Kontakt między poszczególnymi komórkami, a tkanką błony maziowej wzbudza czynność cząsteczek adhezyjnych, które uczestniczą w kolejnych oddziaływaniach międzykomórkowych oraz w prezentacji antygenu, sekrecji cytokin oraz enzymów biorących udział w degradacji macierzy. Reumatoidalne zapalenie stawów charakteryzuje się znaczącym zajęciem stawów. W początkowej fazie zajęte są stawy rąk, czyli stawy międzypaliczkowe bliższe, stawy śródręczno-paliczkowe. Następnie stawy nadgarstkowe, stawy stóp wliczane do nich stawy międzypaliczkowe stóp, stawy śródstopno-paliczkowe. W dalszym etapie inne stawy. Do których zalicza się stawy kolanowe, barkowe, łokciowe, biodrowe, skokowe, skroniowo-żuchwowe oraz szyjny odcinek kręgosłupa.

 

Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów w naszym szpitalu

lek.med. Anna Ficek - spec. reumatolog


lek.med. Anna Ficek - spec. reumatolog

 

Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów

- dziedziczenie (wpływ genów na ryzyko zachorowania na RZS wynosi około 50–60%);

-  płeć (kobiety częściej zmagają się z reumatoidalnym zapaleniem stawów w porównaniu z mężczyznami, w stosunku 3:1);

- wiek (znaczący wzrost liczby zachorowani zachodzi w piątej dekadzie życia, ponieważ przypuszczalnie u kobiet występują w tym wieku największe zmiany hormonalne -najczęściej obserwuje się to w grupie kobiet po 65 r. życia);

- zaburzone działanie układu odpornościowego (niewłaściwe rozpoznawanie własnych tkanek jako „wroga” oraz wytwarzanie autoprzeciwciał mających na celu ich niszczenie);

- długotrwały stres ( w niektórych przypadkach silny stres sprzyja powstawaniu choroby RZS);

- palenie papierosów (osoby, które są uzależnione od palenia tytoniu są w grupie podwyższonego ryzyka zapadania na reumatoidalne zapalenie stawów);

- zaburzenia związane z działaniem układu hormonalnego (wpływ estrogenów na układ immunologiczny jest bardzo złożony, gdyż cechuje je działanie pro-, jak i przeciwzapalne). Okazuje się że posiadanie potomstwa zmniejsza możliwość zachorowania na RZS. Przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej zabezpiecza organizm przed wytwarzaniem przeciwciał przeciwko ACPA - cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi  (anti-cyclic citrullinated peptide antibodies);

- dieta (stosowanie diety śródziemnomorskiej w znacznym stopniu zmniejsza zachorowalność na reumatoidalne zapalenie stawów).

Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów

Do najczęstszych objawów RZS zalicza się:

- zmęczenie;

- sztywność stawów;

- ból stawów;

- zmniejszenie masy ciała;

- osłabienie (może wynikać z rozwijającej się niedokrwistości);

- obrzęki;

- zaczerwienienie;

- uczucie gorąca w miejscach objętych zapaleniem;

- zahamowanie możliwości poruszania się;

- występowanie podskórnych guzków lub grudek;

- znaczna deformacja stawów;

- uszkodzenie kości;

- problem z wykonywaniem podstawowych czynności związanych z wykorzystaniem stawów na przykład spacer;

- gorączka;

- nocne poty;

Diagnostyka reumatoidalnego zapalenia stawów

Proces diagnostyczny reumatoidalnego zapalenia stawów opiera się na udzieleniu odpowiedzi na szeroki zakres pytań, które pomogą właściwie ukierunkować przebieg postępowania diagnostycznego. Jednym z ważniejszych etapów diagnostyki zapalenia stawów jest zrobienie podstawowych badań laboratoryjnych. Przede wszystkim przyjrzeć należy się wskaźnikom stanu zapalnego tj. OB (odczyn Biernackiego) oraz CRP (białko c reaktywne). Ponadto sugeruje się wykonanie badania morfologii krwi. W analizie krwi w sytuacji stanu zapalnego udaje się zazwyczaj wykazać tak zwaną niedokrwistość w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych. Natomiast w chorobach o dużej aktywności istotną nadpłytkowość. Równie ważnymi elementami na kolejnym etapie są oznaczenie czynnika reumatoidalnego oraz przeciwciał do cytrulinowanych polipeptydów, czyli anty CCP.

Strategia postępowania u chorego z rozpoznaniem RZS

Głównym strategiem w ustalaniu postępowania z chorym na RZS powinien być reumatolog, gdyż najwcześniej wprowadza on właściwe leczenie, które zmniejszy w przyszłości progresję uszkodzeń.   W leczeniu RZS zaleca się włączenie leczenia ksLMPCH, czyli leków syntetycznych modyfikujących przebieg choroby tak szybko jak to tylko możliwe po postawieniu rozpoznania. Leczenie prowadzi się na tyle szybko, aby osiągnąć cel leczenia, czyli utrwaloną około 6 miesięczną remisję lub niską aktywność choroby. Przeważnie zmiana leczenia to optymalizacja dawki lub zmiana drogi podania metotreksatu (MTX) czy innych konwencjonalnych syntetycznych LMPCH, lub dopasowanie iniekcji glikokortykosteroidów (GKS) , gdy utrzymuje się zapalenie pojedynczych stawów. Metotreksat powinien być lekiem pierwszego wyboru podczas wyboru odpowiedniego leczenia u chorego na RZS, z racji na jego skuteczność oraz bezpieczeństwo leczenia, dopasowanie indywidualnej dawki, a także drogi podania oraz nie wysokich kosztów leku. U pacjentów z przeciwwskazaniami do MTX lub pojawieniem się dolegliwości jego wczesnej nietolerancji, w strategii postępowania powinno się uwzględnić inny ksLMPCH: leflunomid (LEF) lub sulfasalazynę (SSA). W strategii leczenia wyróżnia się również leczenie miejscowe wybranego stawu. Zalicza się do tego: Punkcję, czyli podawanie leków przeciwzapalnych. Synowektomia chirurgiczna lub chemiczna powoduje usunięcie zmian na błonach śluzowych. Zabiegi korekcyjno-rekonstrukcyjne ulepszają budowę oraz pracę zdeformowanych stawów. Endoproteza czyli wykorzystanie protezy, nieprzydatny staw zostaje zastąpiony protezą. Artrodeza, czyli usztywnienie stawu. Obniżenie ciśnienia zespołu cieśni kanału nadgarstka.

Reumatoidalne zapalenie stawów osłabia również inne narządy. Głównie zalicza się do nich:

- serce (uszkodzenie zastawek, zapalenie osierdzia czy kardiomiopatii, miażdzyca);

- oczy (zapalenie spojówek);

- rdzeń kręgowy (zaburzenie czucia, mrowienie, drętwienie, niedowład kończyn);

- płuca (zapalenie płuc śródmiąższowe, które powoduje bóle w klatce piersiowej, duszności oraz suchy kaszel);

- nerki (uszkodzenie struktury nerek);

- skóra (owrzodzenie, martwice skóry oraz opuszków palców)

Kiedy należy udać się do lekarza?

Pacjenci, u których istnieje możliwość reumatoidalnego zapalenia stawów muszą być ciągle kontrolowani przez reumatologa. Prawidłowa i szybka diagnostyka jest konieczna, aby dobrać odpowiedni sposób leczenia. Dlatego im wcześniej ustali się rozpoznanie tym większa szansa na wyleczenie RZS. Z chwilą już postawionej diagnozy RZS zaleca się przede wszystkim: stosowania zaleceń lekarza reumatologa, zażywanie leków zgodnie ze wskazaniem, prowadzenie zbilansowanej diety, zaprzestaniu palenia papierosów oraz wstawianie się na termin kontrolnych wizyt.

Bibliografia

1. Felis-Giemza A. Strategia leczenia chorych na reumatoidalne zapalenie stawów z uwzględnieniem obecności czynników „złej prognozy”. Varia Medica 2017 tom 1, nr 1. 92–98 .

2. Marcol-Majewska A. i in. Reumatoidalne zapalenie stawów - propozycje postępowania diagnostycznego. Forum Reumatol. Via Medica 2017, tom 3, nr 2. 88–92

3. https://www.medicover.pl

Rejestracja Wizyty

Spis treści

Kontakt

ul. Dworska 1B, 30-314 Kraków
[email protected]


Szpital Dworska - Kraków

Godziny otwarcia

Poniedziałek:
7:30 - 20:30
Wtorek:
7:30 - 20:30
Sroda:
7:30 - 20:30
Czwartek:
7:30 - 20:30
Piątek:
7:30 - 20:30
Sobota:
7:30 - 14:00
Niedziela:
nieczynne
lokalizacja parkingu

Parking koło Szpitala Dworska - wjazd od ulicy Bułhaka