Badanie USG mózgu przez ciemiączko przeprowadza się u noworodków urodzonych przedwcześnie. Badanie ultrasonograficzne wskazane jest także u dzieci urodzonych w terminie, ale z obciążeniem w zakresie patologii ciąży lub z nieprawidłowym przebiegiem porodu. Ponadto obligatoryjnie wykonuje się USG w sytuacji rozpoznania wad rozwojowych i obecności niespecyficznych objawów neurologicznych u niemowlęcia. Badanie USG jest w pełni bezpieczne i bezbolesne dla dziecka. Warto je wykonać celem wykluczenia uszkodzeń centralnego układu nerwowego (CUN) lub obecności innych patologii, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na dalszy rozwój dziecka.
Wskazania do wykonania USG przezciemiączkowego:
Obecność czynników zwiększających ryzyko powikłań w obrębie OUN noworodka:
- patologie okresu ciąży, np. nieprawidłowości w zakresie łożyska, zespół zapalenia owodni, cukrzyca u matki,
- poród przedwczesny, niska masa urodzeniowa dziecka,
- niedotlenienie okołoporodowe,
- zniekształcenie główki dziecka, wodogłowie,
- stwierdzone wady rozwojowe serca,
- podejrzenie zaburzeń autoregulacji krążenia mózgowego,
- choroby płuc i naczyń płucnych,
- choroby genetyczne,
- choroby metaboliczne,
- obecność objawów neurologicznych,
- infekcje przebiegające z zapaleniem opon mózgowych.
Jak wygląda USG przezciemiączkowe?
Lekarz pokrywa szczyt główki dziecka niewielką ilością medycznego żelu. Następnie przykłada głowicę aparatu USG do okolicy ciemiączka przedniego, przez które fale ultradźwiękowe mają szansę dotrzeć do struktur wewnątrzczaszkowych. Fale w postaci obrazu echa są obserwowane na monitorze aparatu USG. Badanie USG można dowolnie często powtarzać bez szkodliwego wpływu na mózg dziecka. Częstotliwość wizyt kontrolnych ustalana jest indywidualnie przez lekarza prowadzącego.
Co wykrywa USG przezciemiączkowe?
W trakcie badania USG główki dziecka lekarz ocenia:
- wielkość i kształt układu komorowego,
- sploty naczyniowe w układzie komór bocznych,
- echogeniczność struktur mózgu,
- ewentualną obecność zmian ogniskowych i krwawień,
- przestrzenie płynowe przymózgowe,
- u dzieci z zastawką – lokalizacja drenu w drenażu komorowo-otrzewnowym.
Możliwymi zmianami patologicznymi diagnozowanymi podczas badania USG są:
- krwawienia wewnątrzmózgowe lub dokomorowe i ich następstwa,
- poszerzenie komór mózgu,
- leukomalacja okołokomorowa,
- malformacje naczyniowe,
- wady rozwojowe CUN,
- guzy mózgu.
W Szpitalu Dworska w Krakowie dysponujemy wysokiej jakości aparatami USG, z kompletem głowic pediatrycznych, które umożliwiają dokładną ocenę struktur wewnątrzczaszkowych. Wykonanie badania USG jest możliwe do około 6 miesiąca życia dziecka lub do momentu zarośnięcia ciemiączka przedniego.
Źródła:
- Helwich E, Bekiesińska-Figatowska M, Bokiniec R. Rekomendacje dotyczące badań obrazowych ośrodkowego układu nerwowego u płodów i noworodków. Journal of Ultrasonography 2014; 14: 203-216.
- Zielonka-Lamparska E, Wieczorek A. Ocena przydatności ultrasonografii 3D centralnego układu nerwowego u noworodków i niemowląt w ocenie krwawienia wewnątrzczaszkowego i jego następstw w badaniu przez ciemiączko przednie. Journal of Ultrasonography 2013; 13: 408-417.
Najczęściej zadawane pytania o USG przezciemiączkowe (główki dziecka):
- przedwcześnie urodzonych (wcześniaków),
- z obciążeniem w wywiadzie dotyczącym patologii przebiegu ciąży,
- z niedotlenieniem okołoporodowym,
- z rozpoznanymi wadami rozwojowymi,
- z zaburzeniami funkcji układu krwionośnego lub oddechowego,
- z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych,
- z obecnością niespecyficznych objawów neurologicznych.
