Rektoskopia - wskazania, przygotowanie i przebieg badania
Rektoskopia to endoskopowe badanie odbytu i odbytnicy, które polega na wprowadzeniu przez odbyt wziernika z kamerą. Umożliwia to lekarzowi wizualną ocenę błony śluzowej przewodu pokarmowego. Celem badania rektoskopowego jest diagnostyka najczęstszych zmian patologicznych zlokalizowanych w obrębie końcowego odcinka jelita grubego (głównie odbytnicy). Dzięki rektoskopii można określić przyczyny niepokojących objawów takich jak: krwawienie z odbytu, bóle podbrzusza czy zmianę konsystencji i kształtu oddawanego stolca.
Umów wizytę u proktologa wykonującego rektoskopię w naszym szpitalu
Wybierz lekarza i umów wizytę przez www lub ZADZWOŃ: 12 352 25 25.
Wskazania do badania rektoskopii
Do najczęstszych wskazań do wykonania badania endoskopowego odbytnicy należą:
- krwawienie z odbytu, gdy przyczyna krwawienia nie została zlokalizowana w obrębie kanału odbytu,
- ból podbrzusza z towarzyszącymi zaparciami, bólem podczas oddawania stolca,
- zmiana kształtu oddawanego stolca (stolec ołówkowaty),
- oddawanie stolca z dużą ilością śluzu,
- częste zaparcia lub biegunki o niewyjaśnionej przyczynie, zwłaszcza jeśli dodatkowo nastąpiła nagła zmiana rytmu wypróżnień,
- uczucie parcia na stolec pomimo niedawnego wypróżnienia,
- niedokrwistość wywołana niedoborem żelaza o niewyjaśnionej przyczynie,
- utrata masy ciała niezwiązana z dietą i aktywnością fizyczną,
- podejrzenie polipów (gdy występują rodzinnie),
- podejrzenie guzów nowotworowych odbytnicy,
- podejrzenie obecności ciała obcego umieszczonego w odbytnicy.
O tym, czy konkretne objawy stanowią wskazania do wykonania badania rektoskopowego, decyduje lekarz proktolog lub chirurg ogólny.
Przeciwwskazania do wykonania rektoskopii
Przeciwwskazaniem do wykonania badania mogą być:
- zaostrzenia rozpoznanych wcześniej chorób zapalnych obejmujących jelito grube: wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (WZJG) lub choroby Leśniowskiego-Crohna,
- zaburzenia krzepliwości krwi (złe wyniki badań układu krzepnięcia),
- ogólny zły stan pacjenta (ostry brzuch, gorączka),
- ostatnie dwa trymestry ciąży.
Przygotowanie do badania rektoskopii
Przygotowanie do rektoskopii obejmuje wykonanie wlewki doodbytniczej w dwóch terminach:
- w dniu poprzedzającym badanie: wieczorem po godzinie 20:00 ,
- w dniu badania: 3-4 godziny przed planowanym badaniem.
Nie ma konieczności utrzymywania restrykcyjnej diety półpłynnej ani bycia na czczo, chyba że lekarz wyraźnie wspomni o tym podczas wizyty kwalifikującej.
Na czym polega badanie rektoskopowe? Jak wygląda jego przebieg?
Podczas badania pacjent znajduje się w pozycji kolankowo-łokciowej lub przyjmuje pozycję leżenia bokiem. Przez odbyt wkładany jest sztywny wziernik o średnicy 2 cm i długości 20-30 cm. Wziernik zaopatrzony jest w kamerę i źródło światła, dzięki czemu lekarz może dokładnie oglądnąć ścianę końcowego odcinka jelita grubego.
Diagnostyczne wziernikowanie odbytu i odbytnicy trwa kilka minut. Badanie może wydłużyć się, jeżeli w ścianie odbytnicy znaleziono patologiczne zmiany kwalifikujące się do usunięcia. Najczęstszym zabiegiem przeprowadzanym w ramach rektoskopii jest wycięcie polipów. Polipy to łagodne uszypułowane twory zbudowane z nabłonka i tkanki łącznej. Polipy wykazują tendencję do przekształcania się w nowotwór złośliwy jelita grubego, dlatego zalecane jest ich usuwanie.
Czy rektoskopia jest bolesna?
W trakcie badania rektoskopii pacjent może przejściowo odczuwać lekki dyskomfort związany z poruszaniem wziernika lub procedurami wykonywanymi w obrębie ściany odbytnicy (np. wycinaniem polipów). Aby złagodzić nieprzyjemne odczucia podczas badania, wziernik endoskopowy jest pokrywany miejscowym środkiem znieczulającym. Warto podkreślić, że większość pacjentów bardzo dobrze toleruje rektoskopię i nawet nie zauważa, kiedy badanie dobiega końca. Jeżeli w poprzedniej placówce medycznej niezbyt dobrze wspominasz badanie endoskopowe, podziel się swoimi obawami z naszym lekarzem proktologiem. Wspólnie znajdziemy rozwiązanie, by badanie przebiegło w komfortowych warunkach, nawet u pacjentów z niskim progiem odczuwanego bólu.
Jakie powikłania mogą wystąpić po wziernikowaniu odbytnicy?
W przypadku, gdy podczas rektoskopii wycinano polipy lub pobierano wycinek do badania histopatologicznego, istnieje niewielkie ryzyko krwawienia z miejsca naruszenia błony śluzowej jelita grubego. W większości przypadków krwawienie jest niewielkie i samo ustaje. Gdy planowane są czynności zabiegowe, wskazane jest wcześniejsze wykluczenie zaburzeń krzepnięcia krwi u pacjenta. W razie wystąpienia dodatkowych niepokojących objawów (bóle podbrzusza, gorączka powyżej 38 stopni, zatrzymanie stolca i gazów), należy pilnie zgłosić się do lekarza.