Umów wizytę teraz - do lekarza wykonującego USG płuc się w naszym szpitalu

lek.med. Jolanta Hauer - spec. chirurg ogólny II , torakochirurg

Wybierz specjalistę

dr n.med. Łukasz Hauer - torakochirurg

Wybierz specjalistę

 

POC USG płuc

Rozwój technologiczny umożliwił produkcję ultrasonografów o wysokiej jakości i małych rozmiarach. Te gabaryty pozwalają na wykonanie badania nawet w niedogodnych warunkach lub ciasnych pomieszczeniach oraz w karetkach pogotowia. Takie przyłóżkowe wykonanie badania USG jest nazywane POC USG ( ang. point-of-care USG), czyli uproszczone i znacznie szybsze badanie USG. Pozwala na uzyskanie szczegółowych informacji na temat stanu pacjenta w danym momencie. Badanie to nie jest szkodliwe dla pacjenta jak i dla badającego i może być wykorzystane w jednej z trzech sytuacji takich jak zagrożenie życia pacjenta (uraz, wstrząs, ostra niewydolność oddechowa). Drugi przypadek gdzie POC USG można użyć to ocena różnych aspektów stanu medycznego (wolemia lub ocena stanu płuc w czasie ciąży). Trzeci przypadek to USG POC jako narzędzie monitorowania, które zgodnie ze sposobem tradycyjnym wykonywane jest „na ślepo”. Przede wszystkim do zabiegów takich jak kaniulacja naczyń, leczenie bólu , a także anestezja regionalna.

Wskazania do wykonania USG płuc

- podejrzenie uszkodzenia płuc w wyniku urazu w obrębie klatki piersiowej;

- podejrzenie występowania zmian zapalnych płuc lub opłucnej;

- w celu dalszej diagnostyki odmy opłucnej lub zmian radiologicznych;

- w przypadku ciąży, kiedy nie można wykonać RTG płuc;

- w celu obserwacji oraz monitoringu dolegliwości związanych z płucami;

- występowanie u pacjenta uporczywego kaszlu oraz bólów w okolicy klatki piersiowej;

- choroby genetyczne związane m.in. z nowotworem płuc lub przewlekłą obturacją płuc.

- w sytuacji podejrzenia zalegania zbyt dużej ilości płynu w płucach;

- w przypadku stwierdzenia obrzęku płuc lub zatorowości płucnej.

Co jest widoczne podczas USG płuc

W prawidłowym obrazie płuc u osób zdrowych przykładając głowicę ultrasonograficzną do ściany klatki piersiowej podłużnie, w dowolnym obszarze widoczny jest prawie identyczny obraz. Można zaobserwować kolejno następujące struktury: tkankę podskórną, warstwę mięśni, powięź wewnątrzpiersiową oraz linię opłucnej. W ścianie klatki piersiowej poniżej tkanek miękkich znajdują się żebra z charakterystycznym cieniem akustycznym. Przy podłużnym przyłożeniu głowicy uzyskuje się obraz określany jako tzw. „objaw nietoperza”. Do widocznych struktur zalicza się także linia opłucnej w której skład wchodzi m.in. opłucna ścienna i płucna, a także płyn pomiędzy tymi błonami. Poniżej linii znajdują się jednorodne echogenne odbicia bez możliwości wskazania jakichkolwiek struktur oraz kilka artefaktów ultrasonograficznych widocznych w obrazie prawidłowym. Artefakty fizjologiczne oraz patologiczne pochodzą z opłucnej i są jednym z ważniejszych elementów przy ultrasonografii płuc. Dzieli się je na artefekty statystyczne oraz dynamiczne, a także takie które są charakterystyczne dla zmian zapalnych płuc.

Aparatura do USG płuc

Właściwy wybór aparatu USG płuc w znacznym stopniu zależy od miejsca wykonywania badania. Może to być diagnostyka przedszpitalna, na miejscu wypadku lub w środku transportu sanitarnego, czyli hand – held’’. W skład aparatu ultrasonograficznego wchodzi emitera oraz odbiornik fali ultradźwiękowej. Emiterem jest przetwornik znajdujący się w głowicy, który wysyła falę o danej częstotliwości w stronę badanego ośrodka. Taka fala trafia do płuc rozchodzi się oraz odbija na granicy ośrodka tzn na granicy tkanek miękkich i wraca spowrotem do odbiornika i jest widoczna w postaci obrazu na monitorze. W budowie aparatu do USG płuc jednym z ważniejszych elementów jest głowica, która może być konweksowa, liniowa lub sektorowa. W szpitalach na oddziałach ratunkowych lub na oddziałach intensywnej terapii powinien znajdować się aparat z możliwością wymiany każdej z wymienionych głowic. Taki wybór konkretnej głowicy pozwala na wykorzystanie aparatu w sytuacjach nagłych jak i w momencie kiedy nie ma potrzeby pośpiechu. Głowica konweksowa oraz sektorowa są stosowane w celu obserwacji głębszych warstw w płucach. Podczas zastosowania głowic konweksowych używa się ustawienia do badania jamy brzusznej. Do głowic sektorowych stosuje się ustawienia do badań serca lub jamy brzusznej. Natomiast głowica liniowa jest wykorzystywana do obserwacji płytkich warstw. W trakcie wykorzystywania głowic liniowych osiąga się znacznie precyzyjne obrazy struktur. Dzięki czemu pozwala to dokładnie ocenić linię opłucnej, zmiany zapalne oraz ogniskowe bezpośrednio przylegające do opłucnej. Nie wszystkie aparaty USG są zaopatrzone w tzw. presety, czyli wstępne ustawienia przeznaczone przezklatkowemu badaniu płuc.

Przygotowanie do badania

Badanie ultrasonograficzne płuc nie wymaga szczególnego przygotowania. Zaleca się przed przystąpieniem do badania wykonać zdjęcie rentgenowskie oraz tomografię komputerową. Do badania lekarz poprosi pacjenta o odsłonięcie klatki piersiowej. Zaleca się zabranie ze sobą do lekarza wcześniejsze wyniki wykonywanych badań.

Przebieg badania

W trakcie badania pacjent powinien znajdować się w pozycji leżącej. Przed przyłożeniem głowicy ultrasonograficznej lekarz nakłada żel. Następnie oceniane są poszczególne segmenty obu płuc przesuwając głowice wzdłuż międzyżebrzy unikając fragmentów kostnych. Przezklatkowe USG płuc polega na analizie artefaktów tworzących się na granicy ośrodków o różnej częstotliwości dla fal ultradźwiękowych. Badanie jest nieszkodliwe oraz bezbolesne. Cały przebieg badania trwa około 15- 20 min i wraz z wywiadem, badaniem fizykalnym oraz wynikami innych badań dodatkowych pozwala wskazać właściwe rozpoznanie.

Bibliografia:

1. Kosiak W. Ultrasonograf stetoskopem w anestezjologii i medycynie ratunkowej: mit czy rzeczywistość? Część 1. Obraz prawidłowy i podstawy diagnostyki ultrasonograficznej płuc. Anestezjologia i Ratownictwo 2010, 4: 99-110

2. Nowakowski P. Ultrasonografia point-of-care u pacjentów w stanach nagłych. OGÓLNOPOLSKI PRZEGLĄD MEDYCZNY. Technika – Technologia 2017,4 : 46- 53

3. Gargani L. Volpicelli G. How I do it: Lung ultrasound. Gargani and Volpicelli Cardiovascular Ultrasound 2014, 12,25: 3-10

Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w leczeniu bólu stawów w naszym szpitalu

lek.med. Anna Ficek - spec. reumatolog

Wybierz specjalistę

 

Ból stawów

Bóle stawów tzw. artralgia jest często spotykaną dolegliwością u ludzi w podeszłym wieku, ale i również coraz częściej młode osoby skarżą się na tą przypadłość. Dolegliwość ta powstaje w wyniku pierwotnych zmian strukturalnych stawów lub w wyniku choroby narządów niedotyczącej układu mięśniowo- szkieletowego. Do głównej przyczyny bólu stawów zalicza się zmiany w tkankach otaczających, których rolą jest zapewnienie integralności stawu. Ból nasila się w wyniku choroby zwyrodnieniowej, zapalnej choroby tkanki łącznej takiej jak polimialgia reumatyczna, olbrzymio komórkowe zapalenie tętnic, chondrokalcynoza, choroby Forestiera, ostrego nawracającego symetrycznego seronegatywnego zapalenia błony maziowej z obrzękiem obwodowym oraz reumatyzm tkanek miękkich zespół kanału nadgarstka, zespół krętarzowy, bóle biodra, bóle barku. Ból stawów jest coraz częściej zaliczany do nocyceptorowych bólów, czyli takich które reagują na dany bodziec prowadząc do uszkodzenia tkanki.

Ból stawów po COVID-19

Infekcje wirusowe mogą przyczyniać się do zapalenia stawów. Przyczyniając się w ten sposób do spektrum objawów od bólu stawów poprzez przewlekłe zapalenie stawów. Dysfunkcja ze strony układu mięśniowo-szkieletowe może rozwinąć się podczas zakażania koronawirusem, podobnie jak w przypadku innych infekcji dróg oddechowych.  Zazwyczaj koronawirus przyczynia się do nasilenia bólów stawów oraz bólów mięśni. Chociaż nie jest to aż tak często spowodowane samym działaniem tego wirusa, ponieważ według najnowszych doniesień to objawy ze strony układu mięśniowo -szkieletowego pojawiają się u od 14% do 77% w zależności od skali czasowej, metody pomiaru i populacji.  Ogólnie rzecz biorąc COVID-19 objawia się łagodnymi lub umiarkowanymi objawami układu mięśniowo-szkieletowego lub powoduje komplikacje ze strony tego układu, które są nie do odróżnienia od objawów związanych z innymi wirusami układu oddechowego, takimi jak infekcja grypy. Pacjent może odczuwać ból rąk, nóg lub pleców, który rozwija się samoistnie bez konkretnych obrażeń wcześniejszych. Dosyć często w przypadku zakażenia koronawirusem ból zlokalizowany jest   raczej w mięśniach niż w stawach , lecz jeśli pacjent chorował w przeszłości na artretyzm, to wirus może wyolbrzymiać objawy. Ból może być silny i ograniczający. Wynika to z tego że wirus posiada zdolność bezpośredniego wnikania do nerwów. Procesy zapalne, takie jak zapalenie kaletki maziowej, zapalenie ścięgien, a nawet atak dny, to tylko kilka z przyczyn bólu mięśniowo-szkieletowego. Bóle mięśni są również znanym efektem ubocznym niektórych leków stosowanych podczas zakażania wirusem COVID-19.

Objawy bólu stawów

W niektórych przypadkach ból stawów wymaga wizyty u lekarza. Powinieneś umówić się na wizytę, jeśli masz ból stawów oraz występują inne niewyjaśnione objawy. Powinieneś również udać się do lekarza, jeśli:

- obszar wokół stawu jest spuchnięty, zaczerwieniony, tkliwy lub ciepły w dotyku;

- ból utrzymuje się przez trzy dni lub dłużej;

- masz gorączkę, ale nie ma innych objawów grypy.

Ból stawów po zaszczepieniu na COVID-19

Po zaszczepieniu mogą u pacjenta pojawiać się dolegliwości ze strony układu mięśniowo - szkieletowego. Informacje dotyczące tychże skutków ubocznych każdy producent zamieszcza na ulotce konkretnej szczepionki. Po wprowadzeniu szczepionki wywołana jest odpowiedź immunologiczną organizmu na patogen co w konsekwencji powoduje osłabienie organizmu w początkowej fazie. Dlatego przed przystąpieniem do zaszczepienia najlepiej poinformować lekarza o złym samopoczuciu, ponieważ do często wskazywanych przez producentów skutków ubocznych po zaszczepieniu należą m.in. bóle mięśni oraz stawów.

Rozpoznanie bólu stawów

W rozpoznaniu bólu stawów stosuje się bardzo często metody badań takie jak:

- Zdjęcie rentgenowskie potocznie zwane RTG stawów (zwężenie szpary stawowej, geody, sklerotyzacja, osteofity);

- Tomografia komputerowa (TK);

- Magnetyczny rezonans (MRI);

- Ultrasonografia (USG);

- Scyntygrafia

Głównie bóle w stawach kolanowych mogą być przyczyną zmian w stawie biodrowym, tak samo jak problemy ze stawem skokowym mogą być efektem zmian w stawie kolanowym. W tym drugim przypadku jest to spowodowane osłabieniem więzadeł bocznych stawu kolanowego wtedy niezbędne będzie zastosowanie stabilizatora stawu kolanowego.

Diagnostyka laboratoryjna bólu stawów

W diagnostyce przyczyn bólów w stawie kolanowym mogą być przydatne takie badania laboratoryjne do których zalicza się m.in. OB i CRP (białka ostrej fazy), co pozwala na ocenę poziomu stanu zapalnego w organizmie. Nie sugeruje to jednoznacznie na stan zapalny stawu kolanowego. Zawyżone parametry OB oraz CRP mogą wskazywać na chorobę nowotworową, zapalenie płuc lub zapalenie oskrzeli. Przydatnym badaniem jest również badanie morfologii krwi, której wynik może wykazać typowe zmiany w obrazie krwi dla konkretnych jednostek chorobowych. Aby wykluczyć reumatoidalne zapalenie stawów przeprowadza się badania immunologiczne, najczęściej jest to sprawdzenie występowania czynnika reumatoidalnego oraz antyCCP, czyli przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi. Co więcej zaleca się również badanie na występowanie przeciwciał przeciwjądrowych (ANA).

Leczenie bólu stawów

W leczeniu bólu stawów pomocne są:

- odpowiednia dieta;

- aktywność fizyczna;

- fizjoterapia;

- zaopatrzenie ortopedyczne;

- miejscowe leki przeciwbólowe lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych w celu zmniejszenia bólu, obrzęku i stanu zapalnego;

- przeprowadzenie operacji takich jak alloplastyka lub artrodeza.

- wykonywanie zabiegów regeneracyjnych chrząstki stawowej.

Bibliografia

1. Georg Schett in. COVID-19 revisiting inflammatory pathways of arthritis. Nature Reviews Rheumatology 16, 465–470 (2020)
2. http://www.wydawnictwopzwl.pl

Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w leczeniu dny moczanowej w naszym szpitalu

lek.med. Anna Ficek - spec. reumatolog

Wybierz specjalistę

 

U kogo można podejrzewać dnę moczanową?

Według statystyk dna moczanowa występuje u ok. 1-2 proc. populacji, najczęściej jednak u mężczyzn powyżej 40 roku życia. Zdecydowanie rzadziej dotyka kobiet, najczęściej pojawiając się dopiero po menopauzie.

W ostatnim czasie obserwuje się wzrost zachorowań, co często jest spowodowane nieprawidłową dieta bogatą w puryny, z których powstaje kwas moczowy (m.in. mięso, podroby, owoce morza) i nadmiernym spożyciem alkoholu (zwłaszcza piwa i mocnych alkoholi). 

Inną przyczyną może być także rosnąca ilość ludności z tzw. chorobami cywilizacyjnymi, z którymi dna moczanowa często współwystępuje. Zalicza się do nich m.in. nadwagę, otyłość, nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, zaburzenia lipidowe oraz cukrzycę. 

U osób chorujących na dnę występuje ryzyko rozwoju tych chorób oraz zespołu metabolicznego, co przyczynia się do zwiększenia ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych.

Do wystąpienia choroby przyczynia się także stosowanie niektórych leków, które zwiększają poziom kwasu moczowego we krwi, np. diuretyków tiazydoweych pętlowych, kwasu acyetylosalicylowego.

Jaki jest przebieg choroby?

Dna moczanowa jest chorobą przewlekłą.  

W przebiegu choroby można wyróżnić następujące etapy:

• Okres bezobjawowej hiperurykemii
• Ostre napady zapalenia stawów
• Okresy międzynapadowe
• Dna przewlekła

Objawy ostrego napadu dny moczanowej:

• zazwyczaj choroba rozpoczyna się ostrym zapaleniem pojedynczego stawu, czyli tak zwanym "napadem dny".
• 75% przypadków dotyczy stawu podstawnego palucha (podagra), ale może także zajmować inne stawy stopy, staw skokowy, kolanowy, barkowy, stawy palców rąk
• pierwszym objawem jest bardzo silny, nagły ból stawu
• najczęściej początek dolegliwości - następuje w nocy lub wcześnie rano
• przebieg napadu charakteryzuje się szybkim narastaniem bólu, osiągając maksymalne nasilenie w ciągu 24 godzin, następnie stopniowe ustępowanie - nawet bez leczenia -w ciągu kilkunastu dni
• występujące objawy - zajęty staw jest obrzęknięty, a skóra nad nim zaczerwieniona i ocieplona
• objawy towarzyszące - objawy ogólne, takie jak osłabienie, gorączka i dreszcze
• w badaniach laboratoryjnych występuje wzrost wskaźników ostrej fazy zapalenia CRP, OB, leukocytoza), stężenie kwasu moczowego we krwi w okresie napadu może być prawidłowe
• zapalenie stawów może rozwinąć się w kilku stawach jednocześnie
• napad dny często jest poprzedzony spożyciem alkoholu, obfitego posiłku, infekcją, niewielkim urazem, zabiegiem operacyjnym, wysiłkiem fizycznym, odwodnieniem lub zmęczeniem.

Po pierwszym ataku objawy ustępują – występuje okres międzynapadowy. W tym czasie chory nie odczuwa żadnych objawów choroby.

Jeżeli nie zastosuje się właściwego leczenia mogą wystąpić kolejne napady, które stają się coraz częstsze, zajmują kolejne stawy i stopniowo dochodzi do rozwoju przewlekłych zmian.

Dna przewlekła („artropatia dnawa”):

Przeważnie po kilkunastu latach trwania choroby dochodzi do nieodwracalnych zmian w stawach. Odkładające się w stawach złogi kryształów moczanu sodu powodują niszczenie chrząstki i nasad kostnych, przez co tworzą się nadżerki. Ból występuje nieustająco, jednakże w mniejszym nasileniu.

Ponadto złogi kryształów można wykryć:

• w ścięgnach i więzadłach - co prowadzi do zniekształceń stawów i niesprawności
• w tkankach miękkich – guzki dnawe (tophi) – najczęściej na skórze w okolicy stawów oraz na małżowinach usznych, duże guzki mogą uciskać nerwy i być przyczyną zespołów uciskowych, np. zespołu cieśni nadgarstka
• w obrębie nerek i dróg moczowych - powodując objawy kamicy nerkowej i prowadząc do niewydolności nerek
• w zastawkach serca

Jak rozpoznać dnę moczanową?

Dny moczanowej nie należy rozpoznawać wyłącznie na podstawie podwyższonego stężenia kwasu moczowego.

Do postawienia prawidłowej diagnozy, konieczne jest zebranie dokładnego wywiadu uwzględniającego objawy oraz czynniki predysponujące do rozwoju choroby.

Następnie ocenia się czy bolący staw jest objęty procesem zapalnym (obrzęk, wysięk, zaczerwienienie, ograniczenie ruchomości) oraz obecność guzków dnawych. Diagnostyką i leczeniem powinien zajmować się lekarz reumatolog, celem odróżnienia od innych chorób zapalnych stawów.

Należy oznaczyć stężenie kwasu moczowego we krwi (w trakcie napadu może być prawidłowe) oraz dobową utratę kwasu moczowego z moczem.

Badaniem potwierdzającym rozpoznanie dny jest ocena płynu stawowego pod mikroskopem i stwierdzenie w nim kryształów moczanu sodu. Płyn stawowy do badania pobiera się przez punkcję zajętego stawu.  

RTG stawów jest przydatne w zaawansowanej postaci choroby – na zdjęciach rentgenowskich można znaleźć zmiany w postaci nadżerek, zwężenia szpary stawowej a także obecność guzków dnawych.

We wcześniejszych stadiach choroby przydatne może być badanie USG stawów, w którym można uwidocznić charakterystyczny objaw „podwójnego konturu”, guzki dnawe lub nadżerki.

Techniką obrazowania, która umożliwia wykrycie kryształów moczanu sodu z dużą dokładnością jest tomografia komputerowa dwuwiązkowa (DECT – Dual Energy Computer Tomography), JJej dostępność jest jednak wciąż ograniczona.

Co robić w ostrym napadzie dny?

W przypadku podejrzenia ostrego napadu dny moczanowej konieczny jest pilny kontakt z lekarzem, w celu postawienia prawidłowej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia, gdyż podobne objawy mogą występować również w przypadku innych chorób reumatycznych (np. infekcyjne zapalenie stawów, reaktywne zapalenie stawów, ostre zapalenie stawów wywołane przez kryształy pirofosforanu wapnia, wczesny okres reumatoidalnego zapalenia stawów).

Leczenie ostrego napadu dny należy rozpocząć jak najszybciej po jego wystąpieniu. Stosuje się m.in. kolchicynę, niesterydowe leki przeciwzapalne (z wyjątkiem kwasu acetylosalicylowego, który w małych dawkach zwiększa stężenie kwasu moczowego) i glikokortykoosteroidy, ogólnoustrojowo i dostawowo. 

W przypadku przeciwskazań do tych leków nową opcją terapeutyczną jest leczenie biologiczne przeciwciałami monoklonalnymi przeciwko Il-1b – kanakinumab. 

Pomocne mogą być okłady z lodu oraz odciążanie stawów objętych procesem zapalnym.

Co robić, aby zapobiec występowaniu napadów dny moczanowej i dalszemu postępowi choroby?

Najważniejsze znaczenie ma obniżenie stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi do wartości prawidłowych, aby nie dochodziło do jego krystalizacji w tkankach i narządach.

W trakcie leczenia powinno się monitorować poziom kwasu moczowego, tak aby jego wartości nie przekraczały 6 mg/dl (<360 umol/l). 

U chorych na cięższe postacie dny (częste napady, guzki dnawe, przewlekła artropatia) wskazane jest utrzymywanie wartości <5 mg/dl (<300 umol/l). 

W tym celu należy łączyć metody farmakologiczne i niefarmakologiczne, długotrwale obniżające stężenie kwasu moczowego.

Najistotniejsze znaczenie ma edukacja pacjenta i zmiana stylu życia.

Zalecenia dla pacjenta

1. Przestrzeganie zasad prawidłowej diety:

• należy ograniczyć pokarmy bogate w puryny – głównie mięsa, podroby, owoce morza
• unikać spożywania fruktozy - obecnej w produktach słodzonych syropem glukozowo-fruktozowym lub syropem kukurydzianym wysoko fruktozowym (HFSC), np. słodzone napoje
• korzystne jest spożywanie chudego nabiału, warzyw, wiśni, a także kawy
• unikać spożywania alkoholu (głównie piwa i mocnych alkoholi) - spożycie więcej niż jednego do dwóch „drinków” w ciągu 24 godzin zwiększają ryzyko wystąpienia napadu dny moczanowej o 40 %

2. Utrzymanie prawidłowej masy ciała:

• u osób otyłych zmniejszenie masy ciała o 5 kg powoduje obniżenie stężenia kwasu moczowego o 1,1 mg/dl
• wzrost masy ciała > 5% zwiększa prawdopodobieństwo nawrotu napadu dny o 60%
• zmniejszenie masy ciała > 5% zmniejsza ryzyko nawrotu dny o 40%

3. Regularne ćwiczenia fizyczne

4. Dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu

5. Systematyczna kontrola ciśnienia tętniczego, stężenia lipidów i glukozy we krwi

Leczenie farmakologiczne:

Do leków obniżających stężenie kwasu moczowego zalicza się allopurynol oraz febuksostat, które hamują produkcję kwasu moczowego oraz leki moczanopędne. Od niedawna dostępny jest nowy lek zwiększający wydalanie moczanów, lesinurad. Przy rozpoczynaniu leczenia obniżającego stężenie kwasu moczowego zaleca się jednocześnie stosować profilaktykę wystąpienia napadu (małe dawki kolchicyny lub NLPZ).

Nie należy rozpoczynać się leczenia obniżającego stężenie kwasu moczowego w trakcie ostrego napadu dny.

Bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie i leczenie chorób towarzyszących dnie moczanowej takich jak nadciśnienie tętnicze, otyłość, dyslipidemia, cukrzyca, kamica moczowa i niewydolność nerek. 

Należy rozważyć zastosowanie losartanu w przypadku współwystępowania nadciśnienia tętniczego oraz fenofibratu przy zaburzeniach lipidowych. Leki te również obniżają poziom kwasu moczowego.

Umów wizytę teraz - do lekarza wykonującego biopsję tarczycy w naszym szpitalu

lek.med. Jolanta Hauer - spec. chirurg ogólny II , torakochirurg

Wybierz specjalistę

dr n.med. Łukasz Hauer - torakochirurg

Wybierz specjalistę

 

Rodzaje biopsji tarczycy

Do biopsji tarczycy zaliczane są tzw. zamknięte rodzaje 

- biopsja aspiracyjna cienkoigłowa 

- biopsja gruboigłowa tarczycy

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy została dosyć dawno odkryta bo w roku 1930 w Nowym Jorku. Jest metodą diagnostyki, umożliwiającą ocenę mikroskopową zmienionych chorobowo tkanek. W głównej mierze polega na pobraniu fragmentu materiału komórkowego przez nakłucia badanego narządu. Do tego celu stosuje się cienką igłę o wymiarach około 0,4 mm. Pobrany materiał jest rozmazywany na szkiełku, barwiony i poddawany ocenie cytopatologa, który potrafi trafnie rozpoznać chorobę z drobnego, często nawet kilkukomórkowego preparatu. Jest to skuteczna, mało inwazyjna metoda dzięki której można z łatwością ocenić i rozpoznać łagodne jak i złośliwe zmiany w obrębie tarczycy. Dzięki biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanym skojarzonym z ultrasonografią udało się rozpoznać wiele wczesnych chorób nowotworowych. Biopsja cienkoigłowa, poza ukłuciem jest całkowicie niebolesna i nie wymaga żadnych środków przeciwbólowych ani przed, ani po jej wykonaniu, a u większości chorych przypomina zastrzyk domięśniowy, tylko że w nietypowym miejscu. 

Wskazania do biopsji cienkoigłowej tarczycy

- podczas badania USG wskazano zmiany takie jak mikrozwapnienia lub naciekanie tkanek;

- u pacjenta w rodzinnie stwierdzono choroby związane z gruczołem tarczycy;

- wykazano u pacjenta powiększenie węzłów chłonnych wskazujące na problemy z tarczycą;

- pacjent był narażony na promieniowanie jonizujące.

Biopsja gruboigłowa tarczycy

Biopsja gruboigłowa jest metodą odkrytą w latach 90-tych. Polega na pobraniu od pacjenta materiału tkankowego, a nie tylko komórkowego (cytologicznego). Badanie to wykonuje się stosując znieczulenie miejscowe oraz technikę obrazową taką jak USG lub MMR. Do przeprowadzenia biopsji gruboigłowej potrzebne są m.in. działo biopsyjne (narzędzie do pobierania wycinków) oraz igła o sporej średnicy. Takie rozmiary igły pozwalają na głębsze wniknięcie do tkanek. W ten sposób uruchomiony zostaje mechanizm spustowy, pozwalający wbicie igły do wnętrza na około 2 do 3 cm głębokości i pobranie wycinka. Najczęściej pobiera się kilka wycinków w celu prawidłowego rozpoznania cech raka mających wpływ na leczenie. 

Wskazania do biopsji gruboigłowej tarczycy

- w przypadku zdiagnozowania guza z podejrzeniem nowotworu złośliwego

- badanie USG pokazuje zmiany podskórne 

- obciążenie genetyczne, związane z chorobami nowotworowymi zwłaszcza złośliwymi tarczycy w rodzinnie pacjenta 

Przebieg badania biopsji tarczycy

- Zabieg wykonuje się w poradni lekarskiej. Nie jest konieczne leżenie w szpitalu. 

- Czas całego zabiegu zwykle zależy od ilości nakłuwanych guzków. Zwykle trwa od 5 do 20 min.

- W przypadku przyjmowania leków przeciwzakrzepowych oraz pojawienia się kaszlu lub wystąpienia innych uciążliwych dolegliwości należy to niezwłocznie zgłosić lekarzowi przed zabiegiem.

- Przed badaniem należy zdjąć górną część garderoby, biżuterię, a także ozdoby do włosów z tylnej części głowy.

- W trakcie wykonywania biopsji pacjent powinien leżeć na wznak nieruchomo ( z głową odchyloną do tyłu). 

-  Przed zabiegiem lekarz dokonuje dezynfekcji skóry szyi pacjenta i pod kontrolą USG nakłuwa odpowiednie miejsce. 

- Podczas zabiegu najlepiej aby pacjent nie mówił i nie wykonywał niepotrzebnych ruchów.

Bibliografia:
1.Dhyani M. in.How to Interpret Thyroid Fine-Needle Aspiration Biopsy Reports: A Guide for the Busy Radiologist in the Era of the Bethesda Classication System. AJR 2013:201:1335 –2.http://www.aldemed.pl/wsCMS/uploads/pdfs swiadoma_zgoda_na_zabieg,_biopsja_aspiracyjna_cienkoiglowa_bacc.pdf
3.https://www.thyroid.org/wp-content/uploads/patients/brochures/FNA_biopsy_thyroid_nodules_brochure.pdf