Torbiel galaretowata inaczej zwana ganglionem jest to przestrzeń jamista zbudowana z tkanki łącznej. Wypełniona jest płynem lub substancją galaretowatą. Zlokalizowana jest głównie w obrębie nadgarstka, rzadziej w okolicy stopy czy stawu kolanowego. Sama w sobie jest niegroźna, natomiast daje nieprzyjemne objawy i przeważnie kwalifikuje się do usunięcia. Ganglion tworzy się w okolicy ścięgien oraz torebek stawowych i najczęściej jest konsekwencją urazu lub przeciążeń w okolicy nadgarstka np. przez powtarzalne ruchy lub sport. Torbiel galaretowata jest zmianą łagodną ale absolutnie nie należy jej bagatelizować i poddać odpowiedniej diagnostyce. Usunięcie torbieli przeważnie polega na punkcji lub wycięciu zmiany i nie jest uciążliwym zabiegiem dla pacjenta.
Umów wizytę teraz - do lekarza specjalizującego się w usuwaniu ganglionu w naszym szpitalu
Czym jest torbiel galaretowata?
Ganglion, rozumiany także pod pojęciem torbieli galaretowatej jest charakteryzowany jako pseudotorbiel łącznotkankowa znajdująca się pod skórą w okolicy ścięgien i torebek stawowych. Najczęściej tworzy się po grzbietowej stronie nadgarstka, rzadziej dłoniowej, czasami lokalizuje się na stopie i stawach kolanowych. Twór wypełniony jest charakterystyczną galaretowatą treścią i nie jest wyścielony tkanką nabłonkową, co obserwujemy w budowie typowej torbieli- stąd nazywany pseudotorbielą. Należy pamiętać, że ganglion nie jest zmianą o charakterze nowotworu złośliwego, natomiast niezdiagnozowana i nieleczona może się w taką przekształcić.
Jak wcześniej wspomniano torbiel galaretowana umiejscowiona jest głęboko pod skórą i mierzy przeważnie od 0,5 do 2 centymetrów. Narośl zmniejsza ruchomość w stawie oraz gdy uciska na nerw może dawać nieprzyjemne objawy mrowienia i cierpnięcia. Ganglion znajdujący się w okolicy wewnętrznej strony dłoni może dawać symptomy przypominające zespół cieśni nadgarstka tj. w wyniku ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka pojawiają się objawy neurologiczne w obrębie kciuka oraz I i II palca, tzw ręka błogosławiąca. W zespole cieśni nadgarstka natomiast nie występuje torbiel ani żadna zmiana widoczna gołym okiem. Objawy odnewrwowe w obrębie rąk różnicować należy także np. z dyskopatią odcinka szyjnego skąd wychodzą nerwy rdzeniowe. Niestety torbiel galaretowata jest zazwyczaj zmianą bolesną i nieprzyjemnie odczuwaną przez pacjentów.
Dlaczego i u kogo powstają gangliony?
Nie znaleziono jednoznacznej przyczyny powstawania torbieli galaretowatej. Tworzenie się jej w towarzystwie torebki stawowej nadgarstka lub ścięgien świadczy o reakcji naszego organizmu na stan zapalny w danej okolicy. Na powstawanie zmiany narażone są osoby aktywne fizycznie, które mocno przeciążają stawy, głównie nadgarstkowe, ludzie, którzy w pracy wykonują powtarzalne ruchy np., pracownicy biurowi korzystający z komputera oraz ci którzy doznali urazu np. w konsekwencji złamania w obrębie stawu nadgarstkowego lub zmian przeciążeniowych w obrębie pochewek ścięgnistych mięśni przedramienia. Nasze ręce anatomicznie nie są przystosowane do przyjmowania dużych i częstych przeciążeń, dlatego narażone są najbardziej na kontuzje. Ganglion może powstać u każdego niezależnie od wieku i płci.
Jak leczyć ganglion?
Gdy zaobserwujemy u siebie galaretowatą narośl natychmiast należy udać się do lekarza specjalisty w dziedzinie ortopedii i traumatologii. Najtrafniej oceni, zbada i zdiagnozuje zmianę oraz zaproponuje najbardziej adekwatne leczenie w naszym przypadku. W diagnostyce ganglionów stosuję się badania obrazowe, zdjęcie rtg, dla wykluczenia np. zapalenia stawów i innych chorób. Następnie gdy zmiana daje duże dolegliwości wykonuje się rezonans magnetyczny dłoni, który daje pełen szczegółowy obraz narośli oraz pokazuje ewentualne kolizje z innymi tkankami sąsiadującymi np. ucisk na nerwy o czym była mowa wcześniej.
Po wykonaniu szczegółowej diagnostyki lekarz decyduje o leczeniu. Pierwszą metodą stosowaną do usunięcia ganglionu nadgarstka jest punkcja, czyli nakłucie torbieli, potem aspiracja czyli odessanie substancji galaretowatej ze środka, podanie leku i założenie opatrunku. Jest to metoda szybka i bezbolesna. W przypadku większych i bardziej dokuczliwych zmian wykonywany jest zabieg chirurgiczny celem ich usunięcia. Pacjent znajduje się w znieczuleniu miejscowym czyli jest przytomny, chirurg wykonuje nacięcie i usuwa torbiel wraz z jego łodygą oraz odrobiną tkanek na około. Następnie zaszywa miejsce zabiegu i zakłada jałowy opatrunek. Nacięcie jest niewielkie i po zagojeniu praktycznie niewidoczne. Nie jest to również zabieg bolesny i nie ma potrzeby się go bać.
Ważne informacje
Czas trwania zabiegu (zależny od metody) | 15 - 75 minut |
Badania wymagane do zabiegu | brak lub podstawowe |
Znieczulenie | miescowe lub blok obwodowy, odcinkowe |
Pobyt w Szpitalu | 1 - 4 godziny po operacji |
Okres znacznej dysfunkcji | 10 - 14 dni |
Okres ograniczonej dysfunkcji | 2 - 4 tygodnie |
Zdjęcie szwów - pierwsza wizyta | 12 - 16 dni lub brak |
Zmiana opatrunków | co 3 - 4 dni |
Przeciwwskazania do zabiegu | infekcja |
Najczęściej zadawane pytania o gangliony i zabieg ich usuwania:
Ganglion jest małą cystą wypełnioną płynem, która może występować podskórnie lub w tkankach głębiej położonych. Gangliony występują najczęściej w obrębie nadgarstka, stopy i stawu skokowego. Typowymi objawami ganglionu jest:
- obecność miękkiego guzka wyczuwalnego pod skórą,
- możliwa bolesność stawu, w obrębie którego występuje guzek,
- możliwa tkliwość palpacyjna ścięgien mięśni w pobliżu ganglionu